Ášáškuttee looppât tutkâm, mii kuáská Sämitige ive 2023 valjáid – Sämitige valjâlävdikoddeest já stiivrâst lii lamaš tohálâš suijâ čuávdusijdis

Ášáškuttee lii miärádâsâstis váldám huámmášumán Alemuu haldâttâhrievti já OA komiteai čuávdusijd já tai vuáđuld annaam, ete Sämitige valjâlävdikoddeest já stiivrâst lii lamaš tohálâš suijâ čuávdusáid.

– Mii jieijâs uáinu lii ubâ paje lamaš tot, ete nággusáid Sämitige valjâlävdikode já stiivrâ hárjuttem olgooštmist iä lah aagah. Ášáškuttee miärádâs lâi vuordum já tot čáittá, ete olgoštem tâi virgekenigâsvuođâ tovâhánnáákyeđđim ij lah tábáhtum, iätá saavâjođetteijee sajasâš Tuomas Aslak Juuso.

Miärádâsâstis ášáškuttee ana, ete Sämitige valjâlävdikode já stiivrâ miärádâsah láá ääšimiäldásávt agâstâllum já tain váldojeh vijđáht huámmášumán áášán vaikutteijee riehtiravvuuh.

– Mun tuáivum, ete Sämitige tooimâ pelhittem já sujâttâsah, moi mield Sämitiggeest kevttih miärádâstohâmist mielâvääldi, jaskeh ášáškuttee miärádâs mield. Almos savâstâlmist láá halijdâm huksiđ negatiivlijd mielâkuuvijd Sämitige tooimâst já tääl ličij äigi vuoigiđ taid mielâkuuvijd, juátká Juuso.

Proosees lii lamaš siärvusân lussâd já váldám čuuvtij naavcâid. Juuso tuáivu-uv, ete Sämitigge uážžu tääl pargoráávhu eidusij pargoi hoittáámân.

Ášáškuttee miärádâs mield ovdâtutkâm ääšist lopâttuvvoo, ko ášáškuttee ij tovâččii ášáškuttem ige tehálâš priivaat tâi almos hiätu vaađâ tutkâm juátkim já ášáškuttem toohâm. Miärádâs mield jo tohhum ovdâtutkâmtooimâi vuáđuld lii viehâ vises, ete ääšist iä lah oskottettee suujah ášáškuttem toohâm toorjân.

Tuávááš áášán lii tot, ete poolis epidij, ete Sämitige valjâlävdikode já stiivrâ 2020–23 jesâneh lijjii sujâliih virgekenigâsvuođâ rikkomân já olgooštmân, ko sij iä tuhhiittâm 63 olmožid ive 2023 sämitiggevaaljâi valjâluvâttâlmân veikâ Alemus haldâttâhriehti nuuvt meridij. Olgoštemrikosiäpádâs vuáđudui toos, ete taah 63 olmožid iä lah puáhtám jienâstiđ tâi asâttuđ iävtukkâssân sämitiggevaaljâin 2023.

Suomâ lii finnim OA olmoošvuoigâdvuotâsopâmušâi kocceemorgaanijn kulmâ laŋgâtteijee čuávdus iivij 2019 já 2022 Sämitige valjâluvâttâllâm háárán. OA olmoošvuoigâdvuotâkomitea já näliolgoštem vuástásâš komitea (CERD) kenigittii talle Suomâ tärhistiđ sämitiggelaavâ vâi tot kunnijât sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuođâ. Sämitiggelaahâ lii eidu vuáđulahâváljukode kieđâvušmist.

Ášáškuttee tiäđáttâs: Saamelaiskäräjävaaleihin liittyvä esitutkinta lopetettu (12.5.2025)

Lasetiäđuh:

Tuomas Aslak Juuso
Saavâjođetteijee sajasâš
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi 

Leo Aikio
I värisaavâjođetteijee
040 621 6505
leo.aikio@samediggi.fi