Vuáđulahâváljukodde adelij smiettâmušâs sämitiggelaavâst – Sämitige stivrâ kieđâvuš ääši vástuppeeivi

Vuáđulahâváljukodde adelij koskoho 4.6. smiettâmušâs sämitiggelaavâst. Smiettâmušâst iä iävtuttuu nubástusah 3 §:n, mii kuáská vuoigâdvuotân šoddâđ merkkejuđ valjâluvâttâlmân, ige 9 §:n, mii kuáská ráđádâllâmkenigâsvuotân. Nubástusah kyeskih nubástusuuccâmlävdikode čuávdimčuákánpiejâmân sehe väidimvuáđustâssáid alemuu haldâttâhriähtán

– Vuáđulahâváljukodde lii kieđâvuššâm vuáđulávt sämitiggelahâiävtuttâs já kiävttám toos ennuv ääigi. Pyeri, ete kieđâvuššâm lii tääl finnejum moolân. Sämitige stivrâ kieđâvuš ääši čuávuvâžân já tieđeet ääšist čuákkim maŋa, iätá Sämitige saavâjođetteijee sajasâš Tuomas Aslak Juuso.

Sämitigge uásálistij algâivveest aktiivlávt vuáđulahâváljukode kulâmáid lahâiävtuttâsâst. Iävtuttâs vuolgâttui vuáđulahâváljukoodán 14.2.2024, moos eennâm- já meccituáluváljukodde, ekonomiaváljukodde já pargoeellim- já täsiárvuváljukodde koolgâi adeliđ ciälkkámušâs lahâiävtuttâsâst.

– Mun kijtám vuáđulahâváljukode já saavâjođetteijee Heikki Vestman prosesist já tast, ete Sämitigge lii finnim sajattuv, mii toos kulá, já lii puáhtám uásálistiđ vuáđulahâváljukode kulâmáid, juátká Juuso.

Sämitige čuákkim tuhhiittij moonnâm valjâpaajeest iävtuttâs sämitiggelaavâst jienâiguin 15–3, 1 kuárus. Lasseen Sämitige čuákkim mieđettij stiivrân vääldi ovdediđ lahâiävtuttâs já táárbu mield ráđádâllâđ nubástusiävtuttâsâin, jis ääši ij pyevti ton huápulâšvuođâ keežild pyehtiđ Sämitige uđđâ čuákkimân. Sämitigge já riehtiministeriö ráđádâllii sämitiggelaahân kyeskee iävtuttâshammiittâsâst sämitiggelaavâ 9 § mield juovlâmáánust 2023 já finnejii ráđádâllâmpuáttus pyeri oovtâstpargoin.

Vuáđulahâváljukode smiettâmuš ana sistees kyehti sierâuáivil. Vuáđulahâváljukodde lâi kuittâg oovtâmielâlâš vuáđulaavâmiäldásâšvuotân kyeskee árvuštâlmist.

Lasetiäđuh lahâuđâsmitmist:

• Tuávááš Aalmugijkoskâsij olmoošvuoigâdvuotâsopâmušâi kocceemorgaaneh (OA olmoošvuoigâdvuotâkomitea já näliolgoštem vuástásâš komitea) adelii iivij 2019 já 2022 Suomân sujâlâžžân celkkee miärádâsâid Sämitige valjâluvâttâllâm háárán. Uđâsmittem ulmen lii olášuttiđ taid kocceemorgaanij čuávdusijd já meddâlistiđ olmoošvuoigâdvuotâluávkkáámijd, sehe peividiđ puárásmum laavâ ei. jienâstemvuovij uásild.
• Ulme: Ovdediđ sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuođâ olášume sehe pyerediđ sämmilij jieijâs kielân já kulttuurân kyeskee jiešhaldâšem já Sämitige toimâhinnáid.
• Valmâštâllâm: Uđâsmittem vuáđuduvá kansliahovdâ Pekka Timosii toimâkode iävtuttâssáid sehe ovdebij toimâkuudij paargon. Iävtuttâs valmâštâllui oovtâstpargoost Sämitiggijn.
• Kuávdášliih nubástusah:
  • Valjâluvâttâlmân merkkim iävtuh uđâsmittojeh. Puátteevuođâst valjâluvâttâllâm uásild lii koččâmuš tuš vuoigâdvuođâst jienâstiđ já asâttuđ iävtukkâssân Sämitige vaaljâin ige tast, ete kiäm puáhtá anneeđ sämmilâžžân Valjâluvâttâlmân merkkim kritereh västidiččii meid Ruotâst já Taažâst kiävtust orroo kielân vuáđuduvvee vuolgâsoojijd.
  • Jiečânâs já sorjomettum nubástusuuccâmlävdikodde toimâččij vuossâmužžân nubástusuuccâmtäässin valjâluvâttâlmân kyeskee aašijn Sämitige stiivrâ saajeest.
  • Virgeomâhái ráđádâllâmkenigâsvuotâ tahhoo čielgâsubbon Oovtâsttoimâm- já ráđádâllâmkenigâsvuotâ ij valagin adde veto-vuoigâdvuođâ Sämitiigán, peic koččâmuš lii monâttâllâmnjuolgâdusâst.
  • Vaaljâi äigitaavluh já valjâvyevih pyereduvvojeh eereeb iärrás tienuuvt, ete sämitiggevaaljâin jienâstem tahhoo älkkeebin.

Vuáđulahâváljukode tiäđáttâs 4.6.2025 https://www.eduskunta.fi/FI/tiedotteet/Sivut/Perustuslakivaliokunnan-mietinto-saamelaiskarajalaista-on-valmistunut.aspx

Ääši kieđâvuššâmtiäđuh ovdâskoddeest: https://www.eduskunta.fi/FI/vaski/KasittelytiedotValtiopaivaasia/Sivut/HE_100+2023.aspx

Lasetiäđuh:

Tuomas Aslak Juuso
Saavâjođetteijee sajasâš
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi