Sämmilii psykososiaallii torjuu ohtâduv juátkim várás kalga kavnuđ čuávdus
Sämitigge tuurvâst Suomâ haldâttâsân, ete tot visásmit sämmilii psykososiaallii torjuu ohtâdâh Uvjj – Uuvjâ – Uvja tooimâ juátkim meid tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio pargo nuuhâm maŋa. Sämitigge ana tehálâžžân, ete Suomâ staatâ kuáddá ovdâsvástádâs sämmilij mielâ pyereestvajemist já ton tuárjumist.
Sämitigge iävtut, ete ohtâduv toimâ juátkoo ive 2026 ääigi juátkimáin tááláá sopâmuš já väärridmáin laseruttâdem. Ive 2027 aalgâ räi tooimân kolgâččij kavnâđ pisováá čuávdus sierâ lahâasâttem já ruttâdem peht.
– Uuvjâ vuáđudem já toimâ lii lamaš merhâšittee pyeredem sämmilij mielâtiervâsvuođâ palvâlussáid, ko mist lii vuossâmuu tove Suomâst palvâlus, mon puáhtá kevttiđ kuulmâ sämikielân já tienuuvt, ete jieijâs kulttuurtuávááš váldoo luándulávt huámmášumán, iätá Sämitige saavâjođetteijee sajasâš Tuomas Aslak Juuso.
Sämmilâš psykososiaallii torjuu ohtâdâh Uvjj – Uvjâ – Uvja lii vuáđudum sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio pargo ááigán. Ohtâduv toimâ vuáđuduvá staatârääđi kanslia já Laapi pyereestvaijeemkuávlu koskâsii sopâmušân, mii nohá, ko tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio pargo nohá ive 2025 loopâst. Sierâ ohtâduv vuáđudem proosees ááigán lii lamaš velttidmettum tondiet, ko västideijee palvâlus ij lah lamaš.
Ihe 2026 lii kriittâlâš sämisiärváduv pyereestvaijeem tááhust
Tile sämmilij mielâtiervâsvuođâ palvâlusâi háárán ij lah Uvjj – Uuvjâ – Uvja tooimâ lasseen nubásmum proosees ääigi, te ohtâduv tooimâ lopâttem jođettičij viehâ vissásávt maasâd tilán, mast sämmilijn láá vááijuvliih palvâlusah. Ihe 2026 lii eromâš kriittâlâš, ko tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio raapoort almostittem váátá meid sämisiärváduvâst pargo oovdân pajaneijee já máhđulávt uáli rašes-uv vuáttámušâi lekkâmân já kieđâvušmân
Sämitige mield vuossâmuu muddoost lii-uv velttidmettum visásmittiđ, ete Uuvjâ toimâ juátkoo tááláá häämist oles ive 2026. Taat váátá tááláá sopâmuš juátkim já tooimâ olesmiärálii ruttâdem visásmittem.
– Mij pivdep Suomâ haldâttâs kyeddiđ ovdâsvástádâs sämmilij mielâ pyereestvajemist já visásmittiđ sämmilii psykososiaallii torjuu ohtâdâhân tuárvi laseruttâdem čoovčâ 2025 budjetráđádâlmijn, vâi toimâ puáhtá jotkuđ potkânhánnáá, iätá saavâjođetteijee sajasâš Juuso.
Pieijum resursijd ij koolgâ monâttiđ
Sämitigge tiäddut, ete ohtâduv tooimân kalga rähtiđ fastâ vuáđu. Fastâdem láá iävtuttâm ei. sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio, OA spesiaalraportistee Fabian Salvioli já aalmuglij ucceeblovoi suoijâlmân kyeskee raamialmossopâmuš raavâadeleijee komitea. Ohtâduv tooimân láá pieijum merhâšitteht resurseh, eereeb iärrás pargei rekrytistmij já laseškovliimij vievâst, já toi áánsust toimâ lii algâttum pyereest. Lii-uv eromâš tehálâš, ete ohtâduv palvâlusah já äššitubdâmuš siäiluh puátteevuođâst-uv sämiaalmug kiävtust, ige porgum pargo moonâ tušás.
– Uuvjâ tooimâst láá maaŋgah teháliih elementeh, tego kielâlâš, kulttuurlâš já väldikodálâš juvsâttetteevuotâ, moh láá sämmilijd eromâš teháliih já maid lii tehálâš siäiluttiđ meid puátteevuođâst. Tondiet lii velttidmettum, ete ohtâduv fastâ tooimân kávnoo čuávdus, mii tuurvâst ton sajattuv já ruttâdem, mutâ taha siämmást máhđulâžžân ton toimâm sosiaal- já tiervâsvuođâhuolâttâs luándulâžžân uássin, iätá Sämitige vs. sosiaal- já tiervâsvuođâčällee Anni Koivisto.
Sämitigge iävtut, ete sämmilijd čuosâttum psykososiaallâš toorjâ olášuttuuččij puátteevuođâst staatâ sosiaal- já tiervâsvuođâhuolâttâs sierânâspalvâlussân, mast ličij sierâ lahâasâttem já ruttâdem. Laavâst puávtáččij miäruštâllâđ palvâlus ruttâdmân, stivriimân, čuávumân, árvuštâlmân já olášutmân lohtâseijee ovdâsvástádâsâid. Valmâštâllâm kolgâččij algâttiđ nuuvt jotelávt ko máhđulâš, vâi sämmilij luáttámuš ohtsâškode palvâlussáid siäilu.
Sämitige stivrâ lii kesimáánu čuákkimist 7/2025 tuhhiittâm tuáváášmuštottemčáállus, mast linjejuvvojeh Sämitige uáivileh sämmilii psykososiaallii torjuu ohtâduv tooimâ turviimân.
Lasetiäđuh
Tuomas Aslak Juuso
Saavâjođetteijee sajasâš
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi
Anni Koivisto
vs. sosiaal- já tiervâsvuotâčällee
044 775 6560
anni.koivisto@samediggi.fi
