Sämitiggelaavâ olášuttem valmâštâllâm ovdán mudoi mield

– Sämitiggelaavâ olášuttem valmâštâllâm lii vuálgám joton mudoi mield. Koččâmušâst lii vijđes proosees, mon valmâštâllâm váldá ääigi. Mij lep algâttâm Sämitige pargoviehân čujottum infotilálâšvuođâid laavâ vaikuttâsâin. Mij tieđettep lase, ko laavâ olášuttem ovdán, iätá Sämitige saavâjođetteijee sajasâš Tuomas Aslak Juuso. 

Pargo-oornig uđâsmittoo uássin olášuttem

Laavâ olášuttem váátá Sämitige pargo-oornig uđâsmittem. Sämitige stivrâ vuáđudij porgemáánust 2025 pargojuávhu uđâsmittempargo várás. Ulmen lii finniđ uđâsmittum pargo-oornigiävtuttâs kieđâvušmân Sämitige juovlâmáánu čuákkimân. 

Pargojuávhu pargon lii valmâštâllâđ iävtuttâs pargo-oornig uđâsmitmân nuuvt, ete tot västid taan ääigi já táárbuid. Pargojuávkku västid meid pargei kulâmist oovtâsttoimâmlaavâ mield.  

Stivrâ nomâttij pargojuávkun taid ulmuid: 

• saavâjođetteijeejuávhu 

• stiivrâ jesânijd Inka Musta já Karen-Anni Hetta 

• haldâttâhhoovdâ  

• pargosuojâlemváldálii 

• luáttámušváldálii  

Pargoviehâ nomâttij pargojuávkun hovdâ- já pargeeovdâsteijeid pargoviehâčuákkimist 28.8.2025. Pargojuávhu válduoovdânpyehten tuáimá lahâčällee Kalle Varis. Pargoviehâhaldâttâhân já ekonomian kyeskee aašijn oovdânpyehten tuáimá haldâttâhhovdâ Pia Ruotsala-Kangasniemi. 

Ko valmâštâllâm ovdán, te pargojuávkku pivdá iävtuttâsâid Sämitige jesânijn já värijesânijn, lävdikuudijn já eres tárbulijn toimâorgaanijn já pargovievâst. 

Uđâsmitmeh tooimân majemustáá ive loopân 

Laavâ uđâsmittem puáhtá fárustis meid eres nubástusâid Sämitige tooimân. Uđâsmittem mield värisaavâjođetteijeeh tuáimih pargostis váldutoimâsâžžân. Lasseen Sämitiigán vuáđuduvvojeh nelji uđđâ virge. Virgeh vuáđuduvvojeh tuhhiittum uđđâ pargo-oornig vuáđuld, já toh puátih uuccâmnáál ive 2026 aalgâst.  

Oovtâsttoimâm já ráđádâllâmkenigâsvuotâ

Sämitiggelaavâ 9 § lii peividum laavâ uđâsmittem mield oovtâsttoimâm- já ráđádâllâmkenigâsvuottân. Sämitigge já riehtiministeriö peivideh oovtâstpargoost virgeomâháid uáivildum ravvuid 9 § heiviitmist čoovčâ ääigi. Ko ravvuuh valmâštuveh, te riehtiministeriö uárnee virgeomâháid škovlim fáádást.  

Sämitiggelaavâ 9 § miäldásáid ráđádâlmáid, moh láá algâttum ovdil uđâsmittum laavâ vuáimánpuáttim, heiviittuvvoo puáris laahâ. Vuáimánpuáttim maŋa álgám ráđádâllâmprosesáid heiviittuvvoo uđđâ laavâ 9 § miäldásâš olesvuotâ. 

Eres haaldâtliih tooimah já noomâtmeh

Sämitigge tuáimá täst ovdâskulij staatâiševirgeomâhâžžân. Taat uáivild, ete Sämitigge meerrid torjuin, moh mieđettuvvojeh Sämitige peht. Lasseen uđâsmittum laahân lii čallum, ete Sämitigge tuáimá sämimáttááttâs já -škovlim äššitobden. Tai aašij valmâštâlmân láá vuáđudum siskáldâs pargojuávhuh.  

Sämitigge nomâttij čuákkimstis čohčâmáánu 29. peeivi viiđâd eidusii jeessân já kyehti värijeessân Sämitige stiivrân. Jesâneh nomâttuvvojii toimâpajan 1.8.2025-30.11.2027. Tääl Sämitige stiivrân kuleh jesânin Sämitige saavâjođetteijee, kyehti värisaavâjođetteijee já vittâ eres jeessân já kyehti värijeessân. 

Vaaljâi uásild laahâ lii uđâsmittum maaŋgânáál. Sämitige čuákkim nomâttij valjâlävdikode čuákkimstis kesimáánu 18. peeivi 2025 uđâsmittum laavâ vátámâšâi vuáđuld. Valjâlävdikode saavâjođetteijen väljejui Juha Tapiola. Valjâlävdikodde lii čohčâmáánu ääigi toollâm ornijdemčuákkim já tieđeet ain äigikyevdilijn aašijn.  

Laavâ tuávááš já ulmeh

Täsivääldi president Alexander Stubb nonnij 27.6.2025 laavâ ovdâskode 19.6.2025 toohâm miärádâs mield. Uđâsmittum laavâ ulmen lii nanodiđ sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuođâ sehe pyerediđ sämmilij jieijâs kielân já kulttuurân kyeskee jiešhaldâšem toimâmmáhđulâšvuođâid. Uđâsmittem mield Suomâ lahâasâttem lii arvâlusâi mield pyerebeht linjáást aalmugijkoskâsij olmoošvuoigâdvuotâsopâmušâiguin já aalmugijkoskâsii vuoigâdvuotâovdánmáin. 

• Ääigitásásâš laahâ Finlexist. Laahâ sämitiggeest (974/1995)  

Lasetiäđuh:

Tuomas Aslak Juuso
Saavâjođetteijee sajasâš
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi  

Pia Ruotsala-Kangasniemi
Haldâttâhhovdâ
040 726 2688
pia-ruotsala@samediggi.fi