Pyeri almugijkoskâsâš maailm algâaalmugij peivi!

Onne 9.8 viättoo YK:n julgáštâm aalmugijkoskâsâš maailm algâaalmugij peeivi. Sämmiliih láá ohtâ maailm algâaalmugijn sehe lii áinoo algâaalmug Euroop Union kuávlust já Suomâst vuoigâdvuođâlávt tubdâstum algâaalmug.

Maailmist suullân 370 miljovn olmožid kulloo algâaalmugijd já áásá 90 eres riijkâ kuávluin. Sij ovtâstiteh 5000 eres kulttuur já sárnuh stuárráámus uási maailm kielâin. Meid sämmiliih ääsih onnáá peeivi neelji eres riijkâ kuávluin Taažâst, Suomâst, Ruotâst já Ruošâst, já sárnuh oovce eres sämikielâ.

Ive 2019 viettip YK:n algâaalmugij kielâi ive, já onne Sämitigge haalijd-uv pajediđ uáinusân maailm algâaalmugij kielâi já eromâšávt sämikielâi sajattuv já tile. Iänááš uási onnáá peeivi uhkevuálásâš kielâin láá algâaalmugij kielah, já ennustusâi mield maaŋgah tain láá vaarâst časkâđ (E/C.19/2016/10).

Meid puoh sämikielah láá pahudum UNESCO maailm uhkevuálásâš kielâi Atlasist jo-uv čielgâsávt teikkâ čuuvtij uhkevuálásâžžân teikkâ masa časkâm kielân, já äkkilsämikielâ lii jo časkâm. Suomâst sarnum sämikielâin anarâškielâ já nuorttâlâškielâ láá čuuvtij uhkevuálásâš kielah já tavesämikielâ lii čielgâsávt uhkevuálásâš. Veik ovdâmerkkân kielâi iäláskittempargo anarâš- já nuorttâlâškielâ uásild lii vuálgám Suomâ kuávlust viehâ pyereest joton, pargo puoh Suomâst sarnum sämikielâi siäilutmân lii val ennuv.