Sämitiggeest luáttámuš oovtmielâlâžžân adelum sämitiggelahâiävtuttâs olášuumân ovdâskoddeest

Uáiviminister Petteri Orpo (kok) haldâttâs iävtuttâs sämitiggelaahhân ovdán ovdâskode vuolgâttâssavâstâlmân 14.2. Meid Sämitige stivrâ lii pääihi alne čuávumin savâstâllâm.

– Mist lii luáttámuš syemmilii ohtsâškode nahcân viijmâg čuávdiđ sämitiggelaavâ uđâsmittem, tastko ovdâskode kieđâvušmân láá tääl eromâš šiev vuolgâsajeh, iätá Sämitige saavâjođetteijee Pirita Näkkäläjärvi.

Saavâjođetteijee Näkkäläjärvi tiäddut kulmâ ääši.

– Vuossâmužžân sämitiggelahâiävtuttâs lii kirjejum čielgâsávt sehe uáiviminister Orpo haldâttâsohjelmân já meid oovtviärdásâšvuotâtiättunaddelmân, mon haldâttâs adelij keessiv. Nubben Sämitiggeest lâi lahâiävtuttâsâst pyeri ráđádâllâm riehtiminister Leena Merijn (vs), já mij finnijm pyeri ráđádâllâmpuáttus.

– Já tehálumos äššin, Orpo haldâttâs adelij haldâttâs iävtuttâs sämitiggelaavâst ovdâskoodán oovtmielâlâžžân, saavâjođetteijee Näkkäläjärvi juátká.

Sämitiggelaavâst lii stuorrâ merhâšume sämisiärvádâhân

Sämitige uđâsmittem lii lamaš joođoost paijeel love ihheed, já kulmâ toimâkode láá valmâštâllâm tom ive 2012 rääjist. Lahâiävtuttâs vuáđuduvá kansliahovdâ Pekka Timosii toimâkode smiettâmušân.

Ájánâm proosees loopân finniimist ličij stuorrâ merhâšume sämisiärvádâhân.

– Sämitiggelaavâ uđâsmittem lii váldám hirmâd ennuv mii uccâ siärváduv naavcâid. Sämitige lasseen maaŋgah seervih, siärváduvah já rijjâtátuliih láá kiävttám ennuv ääigi lahâuđâsmitmân, iätá Sämitige I värisaavâjođetteijee Leo Aikio.

– Ko laahâ viijmâg olášuvá, te taah resurseh láá eres tehálij pargoi kiävtust. Mij puávtáččijm pieijâđ eenâb naavcâid Suomâst ellee kuulmâ sämikielâ iäláskitmân, kulttuur naanoodmân já šoŋŋâdâhnubástus vuástásii paargon, iätá I värisaavâjođetteijee Aikio.

Pyeri oovtâstpargo addel osko laavâ olášuumân

Sämitiggeest lii luáttámuš, ete lahâiävtuttâs olášuvá taan tove. Oovtmielâlii haldâttâs iävtuttâs lasseen meid oppositiost láá piäláduvah, moh moonnâm paje kyedittii Timosii toimâkode paargon vuáđuduvvee sämitiggelahâiävtuttâs já láá čáittám torjuus meid tääl.

– Mist lii lamaš šiev oovtâstpargo uáiviminister Orpo haldâttâssáin moonnâm sämitiggepaajeest ain haldâttâsráđádâlmij rääjist. Mij vyerdip, ete šiev oovtâstpargo juátkoo tääl uđđâ paajeest já pissoop soppum haldâttâsohjelmkirjiimist. Koččâmušâst orroo lahâiävtuttâs lii válduoosij háárán siämmáálágán ko Timosii toimâkode lahâiävtuttâs já mun oskom já tuáivum, ete maaŋgah oppositio aalmugovdâsteijeeh kyeditteh haldâttâs iävtuttâs, iätá Sämitige II värisaavâjođetteijee Tuomas Aslak Juuso.

– Lahâiävtuttâs lii tehálâš, tastko tot vuoigiiččij Suomâst orroo aalmugijkoskâsij olmoošvuoigâdvuotâsopâmušâi luávkkámtile, iätá II värisaavâjođetteijee Juuso.

Lasetiäđuh lahâuđâsmitmist:

Aalmugijkoskâsij olmoošvuoigâdvuotâsopâmušâi kocceemorgaaneh (OA olmoošvuoigâdvuotâkomitea já näliolgoštem vuástásâš komitea) adelii iivij 2019 já 2022 Suomân sujâlâžžân pahudeijee miärádâsâid Sämitige valjâluvâttâllâm háárán. Kansliahovdâ Pekka Timosii toimâkode smiettâmušân vuáđuduvvee sämitiggelahâiävtuttâs tárguttâssân lii olášuttiđ taid kocceemorgaanij čuávdusijd já meddâlistiđ olmoošvuoigâdvuotâluávkkáámijd.

Uáiviminister Petteri Orpo haldâttâsohjelm mield haldâttâs iävtuttâs sämitiggelaavâst adeluvvoo majemustáá ive 2023 loopâst kansliahovdâ Timosii toimâkode pargo vuáđuld oovtâstpargoost Sämitiggijn.

Meid staatârääđi tiättunaddelmist oovtviärdásâšvuođâ, täsiáárvu já olgooštmettumvuođâ oovdedmist syemmilii ohtsâškoddeest porgemáánust 2023 pahuduvvoo, ete haldâttâs iävtuttâs sämitiggelaavâst adeluvvoo haldâttâsohjelm miäldásávt majemustáá ive 2023 loopâst oovtâstpargoost Sämitiggijn.

Sämitigge já riehtiministeriö ráđádâllii sämitiggelaahân kyeskee iävtuttâshammiittâsâst sämitiggelaavâ 9 § mield juovlâmáánust 2023 já finnejii ráđádâllâmpuáttus pyeri oovtâstpargoost.

Orpo haldâttâs adelij juovlâmáánust 2023 ovdâskoodán oovtmielâlâžžân sämitiggelahâiävtuttâs, mii nuávdit Pekka Timosii toimâkode miäldásijd vuáđučuávdusijd.

Lasetiäđuh:

Pirita Näkkäläjärvi
Saavâjođetteijee
044 7533 766
pirita.nakkalajarvi@samediggi.fi 

Leo Aikio
I värisaavâjođetteijee
040 621 6505
leo.aikio@samediggi.fi

Tuomas Aslak Juuso
II värisaavâjođetteijee
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi 

Lasetiäđuh Sämitiggeest:

Sämitigge lii sämmilij ovdâsteijeevâš jiešhaldâšemorgaan Suomâst.  Jieijâs lavváin (L974/1995) vuáđudum Sämitigge tuurvâst toimâinis sämmilij algâaalmugkulttuur siäilum já ovdedem.  Sämitigge vuáváá já olášut sämmilij kielâlâš já kulttuurlâš jiešhaldâšem sehe kocá já oovded sämmilij vuoigâdvuođâid já eellimtiilijd.