AHR: Sämitiggevaaljâid kalga toollâđ uđđâsist – Saavâjođetteijee Näkkäläjärvi tiäddut Sämitige piäiválii tooimâ jotkum uđđâ vaaljâi räi

Alemus haldâttâhriehti adelij čuávdusis Sämitige ive 2023 valjáid kyeskee aašijn. Miärádâsâiguin AHR meridij merkkiđ maaŋgâid ulmuid Sämitige ive 2023 valjâluvâttâlmân já toollâđ uđđâsist Sämitiggevaaljâid.

Sämitige saavâjođetteijee Pirita Näkkäläjärvi iätá, ete tile lii tuođâlâš. Sämitige stivrâ kieđâvuš AHR miärádâsâid paijeelmiärálâš äššin čuákkimstis 27.3.2024.

– Mij uápásmep tárkká alemuu haldâttâhrievti miärádâssáid. Uđđâ vaaljâi räi lii tehálâš visásmittiđ, ete Sämitige piäiválâš toimâ puáhtá jotkuđ tego táválávt. Mist láá ennuv pargoh puoh kuulmâ Suomâst ellee sämikielâ, sämmilii kulttuur já sämmilij puoh ärbivuáválij iäláttâsâi oovdân, tiäddut saavâjođetteijee Näkkäläjärvi.

Saavâjođetteijee Näkkäläjärvi muštoot Sämitige vuáđulumos tárguttâsâst. Tot lohtâs eromâšávt puoh kuulmâ Suomâst ellee sämikielâ já sämmilii kulttuur paijeentolâmân já oovdedmân sehe algâaalmugvuoigâdvuođáid já sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuotân.

– Sämitigge parga jyehi peeivi pargo puoh kuulmâ Suomâst ellee sämikielâ sirdemân puáttee suhâpuolváid oles enâmist. Tot lii puoh tehálumos, tot lii puoh. Párnááh já nuorah tarbâšeh oppâmateriaalijd. Kulttuurseervih já -pargeeh tarbâšeh torjuu. Sämmilij puoh ärbivuáváliih iäláttâsah tarbâšeh nanodem. Taam pargo ij uážu mihheen hettiđ, Näkkäläjärvi iätá.

Sämitiggelaavâ tivvoom čuávdáččij tile

Saavâjođetteijee Näkkäläjävri tuáivu, ete sämitiggelahâiävtuttâs kieđâvuššâm ovdâskoddeest juátkoo vuáváámij mield, tastko laavâ tivvoom puáhtá čuávdiđ tile. Vyeimist orroo sämitiggelaahâ lii puárásmum, tot lii tovâttâm ennuv tulkkumruossâlâsvuođâid já jođettâm tááláá epičielgâ tilán.

– Sämitiggelaavâ uđâsmittem puáhtá pyehtiđ čuávdus taan kuhháá jotkum viižán, mii kuáská sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuotân. Sämmilij virgálâš ovdâsteijee Sämitigge já kyehti maŋalâs haldâttâs láá tuhhiittâm ráđádâllâmpuáttus uđđâ sämitiggelaahhân. Sämitige olesčuákkim miärádâs tuárjuđ sämitiggelahâiävtuttâs tohhui jo moonnâm paajeest. Sämitiggelahâiävtuttâs čuávdáččij meid OA orgaanij pahudem, uáli vaidâlittee aalmugijkoskâsij olmoošvuoigâdvuotâsopâmušâi luávkkáámijd, saavâjođetteijee Näkkäläjärvi iätá.

Sämitiggelahâiävtuttâs lii uáiviminister Orpo (kok) haldâttâsohjelmist já oovtviärdásâšvuotâtiättunaddelmist. Haldâttâs iävtuttâs adelui oovtmielâlâžžân ovdâskoodán juovlâmáánust 2023. Lahâiävtuttâs lii ovdâskode váljukuudij kieđâvušmist. Laavâ iävtuttum laavâvuáimánpuáttimpeivi lii 1.7.2024.

– Sämitiggelahâiävtuttâs puávtáččij čielgâsvuođâ sämitiggelaavâ heiviitmân. Tot uđâsmitáččij nubástusuuccâm valjâluvâttâlmân pyereedmáin návt ovtâskâs ulmuu riehtitorvo. Tot meid nanodičij sämmilii demokratia naanoodmáin oovtviärdásii máhđulâšvuođâ jienâstiđ sämikuávlust, kost láá kuhes määđhih. Lii tehálâš pissoođ iävtuttum laavâvuáimápuáttimpeeivist 1.7.2024. Mun oskom, ete mij puohah halijdiččijm peessâđ ovdâskulij ruossâlâs tiileest já kavnâđ čuávdus, saavâjođetteijee Näkkäläjärvi iätá.

Saavâjođetteijee käibid ášálii savâstâllâm

Loopân saavâjođetteijee Näkkäläjärvi käibid ášálii savâstâllâm Sämitiggeest.

– Sämitigge lii ovdedeijee vyeimi ohtsâškoddeest. Sämitigge kättee puoh kuulmâ Suomâst ellee sämikielâ já sämmilii kulttuur. Sämitigge tuárju sämmilij puoh ärbivuáválijd iäláttâsâid. Sämitigge haalijd nanodiđ sämmilij päikkikuávlu eellimvyeimi já porgâđ vijđáht oovtâstpargo sierâ tuáimeiguin, Näkkäläjärvi iätá.

Lasetiäđuh:

Pirita Näkkäläjärvi
Saavâjođetteijee
044 7533 766
pirita.nakkalajarvi@samediggi.fi