Säämi parlamentaarlâš rääđi adelij julgáštâs pieggâvyeimi pyevtitmist sämikuávluin – Haavâin kalga leđe sämmilij rijjâ, tiätun vuáđuduvvee munemietâmâš

Säämi parlamentaarlâš rääđi (SPR) čokkânij 25.1.2021 tievâsčuákkimân, mast SPR saavâjođettemtoimâ sirdâšui Suomâ Sämitiggeest Taažâ Sämitiigán čuávvoo 16 mánuppajan. Tievâsčuákkim tollui káidusohtâvuođâiguin.

Tievâsčuákkim kieđâvušâi ei. Suomâ saavâjođettempaje toimâmuštâlus sehe savâstâlâi pieggâvyeimi kiävtust sämikuávluin já tuhhiittij julgáštâs ääši ooleest. Julgáštâs mield SPR váátá, ete sämikuávlu pieggâvyeimihaavâin kalga leđe sämmilij rijjâ, tiätun vuáđuduvvee munemietâmâš (free, prior and in-formed consent; FPIC). Julgáštus tun puávtáh luuhâđ tääbbin. Čuákkim tuhhiittij meid uđđâ toimâvuávám Taažâ saavâjođettempaje várás. Toimâvuávám kávnoo tääbbin.

Suomâ Sämitigge lii hoittám Säämi parlamentaarlii rääđi saavâjođettem 19.9.2019 rääjist, já Sämitige saavâjođetteijee lii lamaš Säämi parlamentaarlii rääđi saavâjođetteijee. Taam lasseen meid Suomâ Sämitige nuorâirääđi lii hoittám SPR nuorâilävdikode saavâjođettem.

Koronaviruspandemia vaiguttij saavâjođettempajan

Suomâ Sämitige saavâjođettempaje váldu-ulmeh lijjii ei. Sämikielâi áámmát- já reesuurskuávdáá Säämi Kielâkäldee tooimâ fastâdittem, tave-eennâmlii sämisopâmuš ovdedem sehe algâaalmugij uásálistemvuoigâdvuođâi pyeredem OA ooleest.

Saavâjođettempajan sehe SPR tooimân vaiguttij merhâšitteht ive 2020 aalgâst álgám koronaviruspandemia já ton mield spiekâstâhtile. Pandemia sehe spiekâstâhtile tiet SPR stiivrâ čuákkimeh tuállojii káidusčuákkimin eereeb vuossâmuu stiivrâ čuákkim uđđâivemáánust 2020, mii tollui Anarist. Pandemia tiet meid aalmugijkoskâsiih čuákkimeh, konferenseh, seminaareh já eres toimâ iä njuhčâmáánu 2020 maŋa lah uárnejum fyysisâš tábáhtussân, te SPR aalmugijkoskâsâš toimâ lâi ton suujâst táváliist ucceeb.

Pandemia vaiguttij meid sämiparlâmiänttárij konferensân, mon lâi tárguttâs toollâđ porgemáánust 2020. SPR stivrâ meridij sirdeđ konferens toollâmnáál porgemáánust 2021. Konferens lâi meeri orniđ Anarist.

SPR lii Taažâ, Ruotâ já Suomâ Sämitiigij koskâsâš parlamentaarlâš oovtâstpargo-orgaan, mast meid Ruošâ sämiseervih uásálisteh oovtâstpaargon tárkkojeijen. SPR tievâsčuákkimist rääđi airâseh kuulmâ Tave-enâmist já Ruošâst čokkâneh oohtân ucemustáá ohtii ivveest. Toimâstis SPR viggá ovdediđ jieškote-uv Tave-enâmij Sämitiigij koskâsii oovtâstpargo já tot kieđâvuš aašijd, moh kyeskih sämmiláid aalmugin raajij rasta. Tot oovdâst-uv Tave-enâmij kuávlu sämmilijd távjá om. aalmugijkoskâsijn ohtâvuođâin. 

Sämitige  čuákkim väljee juávhustis airâsijd SPR:n oovtâ valjâpajan häävild, já puáttee valjâpaajeest airâseh láá:

Tuomas Aslak Juuso (väärrin Leo Aikio)

Anni Koivisto (väärrin Juha-Petteri Alakorva)

Pirita Näkkäläjärvi (väärrin Magreta Sara)

Anne Nuorgam (väärrin Asko Länsman)

Karen-Anni Hetta (väärrin Irja Seurujärvi-Kari)

Tauno Ljetoff (väärrin Veikko Feodoroff)

Niko Valkeapää (väärrin Ulla-Maarit Magga)

Säämi parlamentaarlii rääđi stiivrâst Suomâ Sämitige ovdâsteh Tuomas Aslak Juuso (väärrin Leo Aikio) já Anni Koivisto (väärrin Leo Aikio). SPR oovtâstpargosopâmuš mield Sämitige poolitlâš njunoš kalga uásálistiđ jesânin SPR stiivrâ tooimân.

Lasetiäđuh

saavâjođetteijee Tuomas Aslak Juuso, 040 687 3394, tuomas.juuso(at)samediggi.fi

aalmugijkoskâsij aašij čällee Inka Saara Arttijeff, 0505747629, inka-saara.arttijeff(at)samediggi.fi

Kove: Ville-Riiko Fofonoff