Sämikielâi káidusmáttááttâshaahâ valmâštâl tooimâ stáđásmittem
Sämikielâi káidusmáttááttâshaahâ ocá čuávdusijd tooimâ vuáhádutmân. Haahâ aalgij čohčuv 2018 já tot nohá ive 2020 loopâst. Ovdil haavâ nuuhâm tuáimeeh kalgeh rähtiđ máttááttâs- já kulttuurministeriön iävtuttâs sämikielâi káidusmáttááttâs stáđásmittemân sämmilij päikkikuávlu ulguubel kieldâin. Suullân 70 % vuáđumáttááttâsihásijn sämipárnáin ääsih já kazzeh uápu päikkikuávlu ulguubel kieldâin.
Kooveest sämikielâi káidusmáttááttâshaavâ koordinaattor Arla Magga sämitiggeest já proojeekthovdâ Eila Tapiola Ucjuuvâ kieldâst.
Vuosmuu toimâive haahâ adelij sämikielâi káidusmáttááttâs ohtsis 16 nuorttâlâškielâlâš, 18 anarâškielâlâš já 19 orjâlâškielâlâš uáppei. Haavâst lijjii fáárust ohtsis 21 kieldâd já 39 škovlâd. Puáttee čoovčâ uáppeeloho stuáru já haahân puátih fáárun čiččâm uđđâ škovlimuárnejeijed. Škovlâive loopâst tohhui macâttâskoijâdâllâm, mon puátuseh movtijditeh – uáppeeh já sii vanhimeh láá sämikielâi oppâmmáhđulâšvuođâst iloliih já kijttevááh, muštâlává haavâ pargeekyevtis Eila Tapiola já Arla Magga.
Sämikielâi káidusmáttááttâshaahâ lâi äššin Máttááttâshaldâttuvvâst 12.6. uárnejum Sämmilij škovlimaašij ohtsâšpargo-orgaan čuákkimist. Čuákkimân uásálistij pajemuš hovdâ Pekka Heinonen, kote oonij káidusmáttááttâshaavâ nuuhâm koskân škovlâive čuolmân. Čuákkim ohtâsâš huolâ lâi, maht turvâstep sämikielâi máttááttâs sämmilij päikkikuávlu ulguubeln ive 2021 aalgâ rääjist, ko haahâ nohá. Čuákkimân uásálistii Sämitige já máttááttâshaldâttuv ovdâsteijei lasseen sämimáttááttâs äššitobdeeh Helsig, Ruávinjaargâ já Oulu kaavpugijn, Suáđigil, Aanaar já Ucjuuvâ kieldâin, Säämi máttááttâskuávdáást, Laapi kuávluhaldâttâhvirgáduvâst sehe máttááttâs- já kulttuurministeriöst.
Haavâ pargeeh Eila Tapiola, Arla Magga já Ulla Aikio-Puoskari uásálistii 11.6. káidusmáttááttâsškovlâ Etäkoulu Kulkuri ávus peeivij tilálâšvuotân (https://www.youtube.com/watch?v=mSTQB3t2u3g). Etäkoulu Kulkuri fáálá suomâkielâ já suomâkielâlii máttááttâs syemmilâš párnáid, kiäh ääsih miätá maailm. Tilálâšvuođâ ohjelmân kuulâi el. paaneelsavâstâllâm jieijâs eenikielâ merhâšuumeest. Panelistan lijjii Etäkoulu Kulkuri rehtor Tuija Tammelander, máttááttâsräđiolmooš Katri Kuukka já káidusmáttááttâshaavâ proojeekthovdâ Eila Tapiola, kote puovtij savâstâlmân fáárun sämikielâi uáinu. Savâstâlmist tiäduttuvvojii kielâi riggodâh meiddei ohtâvuotâ kulttuurân, mii kuoskât siämmáánáál syemmilâš párnáá, kote áásá olgoenâmist ko meiddei sämipárnáá, kote áásá Suomâst. Panelisteh já keččeeh suogârdâllii meiddei ovdâmerkkân eenikielâ merkkimmáhđulâšvuođâ aalmugregistertiäđoid. Toho ij lah tääl máhđulâš merkkiđ eenikiellân maŋgâ kielâ. Taan áášán sij tuáivuh nubástus.
Lasetiäđuh
proojeekthovdâ Eila Tapiola, eila.tapiola(at)utsjoki.fi, 040 7012 094
proojeektkoordinaattorid Arla Magga, arla.magga(at)samediggi.fi, 040 1985 033
