Sämmilij vuoigâdvuođah OA olmoošvuoigâdvuotâkomitea huáputtum čuávumân
Ovtâstum aalmugij olmoošvuoigâdvuotâkomitea lii adelâm 1. cuáŋuimáánu Suomân juurdâpuátusijd já avžuuttâsâid, moh kyeskih aalmugjeessânvuoigâdvuođáid já poolitláid vuoigâdvuođáid kyeskee aalmugijkoskâsii almossopâmuš (KP-sopâmuš) olášumán. Komitea vaaldij olášuttem huáputtum čuávumân sämmilij vuoigâdvuođáid kyeskee avžuuttâsâid.
Komitea avžuuttâsâi mield Suomâ kalga huáputtiđ sämitiggelaavâ uđâsmittemproosees eromâšávt nk. sämmilâšmiäruštâllâm já ráđádâllâmkenigâsvuođâ uásild, vâi kunnijât sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuođâ. Toos lasseen kalga tarkkuđ vyeimist orroo lahâasâttem já vuáháduvâid, moh sättih vaiguttiđ sämmilij vuoigâdvuođáid já hiäđoid, mieldiluhâmáin ovdedemhaavâid ja kuáivuttâhráhtulâšvuođâ tooimâ. Suomâ kalga visásmittiđ, ete tehálâš konsultistem sämmilijguin olášuvá, tárguttâssân finniđ sii rijjâ, tiätun vuáđuduvvee munemietâmâš.
Avžuuttâsâi mield Suomâ kalga kuorâttâllâđ ILO sopâmuš nr 169 ratifisistem já lasettiđ pargo vâi visásmit, ete haldâttâsâst já páihálijn virgeulmuin, poolisijn, ášáškuttein já tuámárijn lii ääšimiäldásâš škovlim kunnijâttiđ sämmilij vuoigâdvuođâid algâalmugin.
Suomâ kalga raportistiđ komitean avžuuttâsâi olášutmist 26. njuhčâmáánu 2022 räi.
– Lii čielgâs, ete Suomâ kalga olášuttiđ olmoošvuoigâdvuotâkomitea adelem juurdâpuátusijd já avžuuttâsâid eromâšávt sämitiggelahâuđâsmittem uásild. Sämitiggelaavâ kalga tääl joođoost orroo uđâsmittemprosesist nubásmittiđ KP-sopâmuš miäldásâžžân, iätá Sämitige saavâjođetteijee Tuomas Aslak Juuso.
Komitea tuubdâst Suomâ olášuttem tooimâid sämmilij vuoigâdvuođâi oovdedmân, mieldiluhâmáin joođoost orroo tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomitea vuáđudem. Komitea puáhtá kuittâg oovdân huolâs tast, ete sämitiggelaahâ eromâšávt jienâvuoigâdvuotâmiäruštâllâm já ráđádâllâmkenigâsvuođâ uásild, ij lah valagin nubásmittum vuovvijn, mii täähid sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuođâ. Nubijkulij alemuu haldâttâhrievti miärádâsah 5. syeinimáánu 2019 já haldâttâs miärádâs, ete iä keesi maasâd tâi maŋŋeed sämitiggevaaljâid, oroh lemin vuástáluvâi komitea adelem čuávdusijguin, paahud olmoošvuoigâdvuotâkomitea.
Prinsiiplávt komitea te paahud raportistemmonâttâlmist, ete Suomâ juátká KP-sopâmuš luávkkám, veikâ tot lii kyehti ive tassaaš finnim komitea laŋgâtteijee miärádâsâid ohtâgâsväidimaašijn. – Lii killáámettum, ete Suomâ ij vuoigiiččii olmoošvuoigâdvuotâluávkkámijd. Olmoošvuoigâdvuođâi uásild ij pyevti vuálániđ tai enâmij táásán, main väljejeh, ete maid vuoigâdvuođâid olášuteh, peic olmoošvuoigâdvuođâid kalga olášuttiđ tievâslávt, juátká Juuso.
Toos lasseen komitea lii huolâstum raportijn, moi mield tooimâi vaikuttâsâi árvuštâlmist kevttih epimiärálijd kriterijd. Taat joođeet toos, ete virgeomâhááh feilejeh ráđádâlmijn finniđ sämmilij riijâ, tiätun vuáđuduvvee munemietâmâš. Komitea miärkkoo meid Suomâ ájánem ILO sopâmuš nr 169 ratifisistmist.
KP-sopâmuš olášuttem kocá olmoošvuoigâdvuotâkomitea, mast láá jiešráđáliih äššitobdeejesâneh. Suomâ čiččâd meriäigiraapoort tarkkui komitea almos virtuaallii savâstâlmist 2.-4. njuhčâmáánu 2021.
Komitea juurdâpuátuseh já avžuuttâsah eŋgâlâskielân (pdf)
Lasetiäđuh:
Saavâjođetteijee Tuomas Aslak Juuso puh. 040 687 3394, tuomas.juuso(at)samediggi.fi
