Áššáškuhtti loahpaha Sámedikki jagi 2023 válggaid dutkama - Sámedikki válgalávdegottis ja stivrras leamaš dohkálaš sivva čovdosiidda
Áššáskuhtti lea addán 7.5.2025 mearrádusa, man mielde dat loahpaha ovdadutkama áššeoppalašvuođas, mii laktása Sámedikki jagi 2023 válggaide. Dutkan loahpahuvvo sihke vealahan- ja virgegeatnegasvuođa rihkkuneahpádusa buohta. Áššáskuhtti oaivvilda, ahte Sámedikki válgalávdegottis ja stivrras lea leamaš dohkálaš sivva čovdosiidda, iige áššiin leat sivva eahpidit rihkkosa.

Áššáskuhtti lea mearrádusas vuhtiiváldán Alimus hálddahusrievtti ja ON:id komiteaid čovdosiid ja daid vuođul geahččan, ahte Sámedikki válgalávdegottis ja stivrras lea leamaš dohkálaš sivva čovdosiidda.
– Min iežamet oaidnu lea leamaš geažos áigge dat, ahte čuoččuhusat vealaheamis, maid Sámedikki válgalávdegoddi ja stivrra livčče ollašuhttán, leat ákkaheamet. Áššáskuhtti addin mearrádus lei vurdojuvvon ja dat čájeha, ahte vealaheapmi dahje virgegeatnegasvuođa suostan ii leat dáhpáhuvvan, muitala ságajođiheaddji sadjásaš Tuomas Aslak Juuso.
Mearrádusas áššáskuhtti gávnnaha, ahte Sámedikki válgalávdegotti ja stivrra mearrádusat leat áššáigullevaččat vuođustallon ja dain vuhtiiváldojuvvojit viidát riekterávvagat, mat váikkuhit áššái.
– Mun sávan, ahte Sámedikki doaimma šluččuheapmi ja sivahallamat, maid mielde Sámedikkis geavahuvvošii miellaváldi mearrádusbargamis, nohket áššáskuhtti addin mearrádusa geažil. Almmolaš ságastallamis leat negatiivvalaš miellagovat háliiduvvon ráhkaduvvot Sámedikki doaimma birra ja dál livčče áigi daid miellagovaid njulgemii, joatká Juuso.
Proseassa lea leamaš servošii lossat ja lea loaktán olu návccaid. Juuso sávváge, ahte Sámediggi oažžu dál bargoráfi aitosaš doaimmaidis dikšumii.
Áššáskuhtti addin mearrádusa mielde ovdadutkan áššis loahpahuvvo, daningo áššáskuhtti ii čuoččáldahtášii ášši iige priváhta dahje almmolaš dehálaš ovdu eaktut dutkama joatkima ja áššáskuhttima. Mearrádusa mielde jo čađahuvvon ovdadutkandoaimmaid vuođul lea hui jáhkehahtti, ahte áššis eai gávdno duođalaš sivat áššáskuhttima doarjjan.
Duogáš áššái lea dat, ahte poles navddii, ahte Sámedikki válgalávdegotti ja stivrra 2020-23 lahtut leat sivalaččat virgegeatnegasvuođa rihkkumii ja vealaheapmái, go guđđe 63 olbmo dohkketkeahttá Sámedikki jagi 2023 válgalogahallamii Alimus hálddahusrievtti mearrádusaid vuostásaččat. Vealahanrihkuseahpádus vuođđuduvai dasa, ahte dát 63 olbmo eai leat beassan jienastit dahje álgit evttohassan Sámedikki jagi 2023 válggain.
Suopma lea ožžon ON:id olmmošriektesoahpamušaid gohcinorgánain golbma dubmejeaddji čovdosa jagiid 2019 ja 2022 áigge, mat laktásit Sámedikki válgalogahallamii. ON:id olmmošriektekomitea ja nállevealaheami vuostásaš komitea (CERD) geatnegahtte dalle Suoma dárkkistit sámediggelága nu, ahte dat gudnejahttá sámiid iešmearridanvuoigatvuođa. Sámediggeláhka lea bárrásiin vuođđoláhkaváljagotti gieđahallamis.
Áššáskuhtti addin dieđáhus: Sámedikki válggaide laktáseaddji ovdadutkan loahpahuvvon (12.5.2025)
Lassidieđut:
Tuomas Aslak Juuso
Ságajođiheaddji sadjásaš
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi
Leo Aikio
II várreságajođiheaddji
040 621 6505
leo.aikio@samediggi.fi