Sámediggi gáibida Detnui huksejuvvon rastábuođu burgima
Sámediggi gáibida, ahte Norga burgá farggamusat rastábuođu, man lea Detnui huksen, ja ovdanbuktá viiddes čilgehusa buođu duođalaš váikkuhusain ja hehttehusain eandaliige atlánttaluosa goargŋumis gođđoguovlluide.
Sámediggi gáibida eana- ja meahccedoalloministeriija ovdanbuktit čálalaš čielggadusa das, maid ministeriija lea soahpan norgalaččaiguin buođu huksemis – makkár eavttut buođu doaibmamii leat ásahuvvon ja leago buođu birra dahkkon áššáigullevaš váikkuhusguorahallan ovddalgihtii.
Dasa lassin Sámediggi gáibida eana- ja meahccedoalloministeriijas čálalaš čilgehusa das, manin ministeriija ii leat gullan sámiid dahje guovllu guolástangottiid Deanu guolástanráddjehusaid ja rastábuođu huksema birra, ovdalgo soabai Norggain Deanu guolastanráddjehusain ja rastábuođu huksemis.
Govvejeaddji: Ellos Deatnu
Luossabivdu Deanus lea nana oassi sámekultuvrras ja eamiálbmotvuoigatvuođain. Danin guolástannjuolggadusaid ollašuhttimis ferte váldit vuhtii sápmelaččaid vuođđovuoigatvuođaid sihke Suomas ja Norggas. Buggeluosa ferte oaidnit sámiide vejolašvuohtan geavahit vuoigatvuođaideaset ON KP-soahpamuša artihkkala 27 ja vuođđolága 17 § 3 momeantta vuođul.
Sámediggi muittuha, ahte Suomas 1.8.2025 fápmui boahtán sámediggeláhka eaktuda sápmelaččaid gullama sin guoski áššiin viidásabbot go ovdal. Boahttevaš jagiid áigge buggeluosa lassáneami ferte eastit vugiiguin, mat eai hehtte atlánttaluosa friija goargŋuma Detnui. Buggeluossabivddu ferte dahkat vejolažžan Deanus dan láhkai, ahte dat doarju sápmelaččaid vuoigatvuođaid ja árbevieru seailuma.
Deanu čázádaga guollebivddus Norggain dahkkojuvvon soahpamuša (SopS 42/2017) ulbmilin lea ovddidit Deanu čázádaga guollenáliid suvdilis geavaheami ja gáhttema. Norgalaččaid doaimmat Deanu rastábuođuid huksemiin jagiin 2023 ja 2025 leat soahpamušas oaivvilduvvon vuođđoprinsihpaid vuostá. Geassit 2023 huksejuvvon buođđu ii lihkostuvvan eastit buggeluosa (vierisšládja) goargŋuma Detnui. Dan sajis dat njoahcudii ja ájihii atlánttaluosa goargŋuma Detnui.
Fuolatkeahttá eahpelihkostuvvan jagi 2023 buođđoiskkadeamis Suopma lea addán Norgii lobi rastábuođu huksemii maiddái jahkái 2025. Jagi 2025 rastábuođđu ii leat lihkostuvvan eastit buggeluosa goargŋuma Detnui, muhto atlánttaluosa goargŋuma gođđosajiide dat lea eastán.
Lassedieđut:
Leo Aikio
I varapuheenjohtaja
+358 40 6216505
leo.aikio@samediggi.fi
