Sámediggelága ollašuhttima válmmaštallan ovdána muttuid mielde

– Sámediggelága ollašuhttima válmmaštallan lea álgán muttuid mielde. Gažaldagas lea viiddes proseassa, man válmmaštallan váldá áiggi. Mii leat álggahan Sámedikki bargiide dárkkuhuvvon infodilálašvuođaid lága váikkuhusain. Mii addit lasi dieđuid dađi mielde go lága ollašuhttin ovdána, dadjá Sámedikki ságajođiheaddji sadjásaš Tuomas Aslak Juuso. 

Bargoortnega ođastus gullá ollašuhttimii

Lága ollašuhttin eaktuda Sámedikki bargoortnega ođasteami. Sámedikki stivra vuođđudii borgemánus 2025 bargojoavkku ođastusbarggu várás. Ulbmilin lea oažžut ođastuvvon bargoortnega gieđahallamii Sámedikki juovlamánu čoahkkimii. 

Bargojoavkku bargun lea válmmastallat evttohusa bargoortnega ođastusa várás, vai dat vástida dáládili ja dárbbuid. Bargojoavku vástida maid bargiid gullamis ovttasdoaibmanlága mielde.  

Stivra nammadii bargojovkui čuovvovaš olbmuid: 

• ságajođiheaddjiid 

• stivrra lahtuid Inka Musta ja Karen-Anni Hetta 

• hálddahushoavdda 

• bargosuodjalanáittardeaddji 

• luohttámušáittardeaddji  

Bargit nammadedje bargojovkui iežaset hoavda- ja bargiidovddasteaddji bargiidčoahkkimis 28.8.2025. Bargojoavkku váldoáššemeannudeaddjin doaibmá láhkačálli Kalle Varis. Bargoveahkahálddahusa ja ekonomiija guoski áššiin áššemeannudeaddjin doaibmá hálddahushoavda Pia Ruotsala-Kangasniemi. 

Go válmmaštallan ovdána, bargojoavku bivdá evttohusaid Sámedikki áirasiin ja várreáirasiin, lávdegottiin ja eará dárbbašlaš doaibmaorgánain ja maid bargiin. 

Ođastusat doibmii maŋimustá jagi lohppii

Lága ođastusa mielde čuvvot maiddái eará nuppástusat Sámedikki doibmii. Ođastusa mielde várreságajođiheaddjit doibmet doaimmainis ollesáigásaččat. Dasa lassin Sámediggái vuođđuduvvojit njealje ođđa virggi. Virggit vuođđuduvvojit dohkkehuvvon ođđa bagoortnega vuođul, ja dat bohtet ohcan láhkai jagi 2026 álggus.  

Ovttasdoaibman ja ráđđádallangeatnegasvuohta

Sámediggelága 9 § lea ođasmuvvan lága ođastusa mielde ovttasdoaibman- ja ráđđádallangeatnegasvuohtan. Sámediggi ja vuoigatvuođaministeriija beaividit čavčča áigge ovttasráđiid eiseválddiide dárkkuhuvvon rávvagiid 9 § heiveheamis. Go rávvagat gárvvásmuvvet, vuoigatvuođaministeriija ordne eiseválddiide skuvlejumi fáttás.  

Ovdal lága fápmuiboahtima álgán sámediggelága 9 § vuđot ráđđádallamiidda heivehit boares lága. Fápmuiboahtima maŋŋá álgán ráđđádallanproseassaide heivehit ođđa lága 9 § mielde ollisvuođa. 

Eará hálddahuslaš doaimmat ja nammadeamit

Sámediggi doaibmá dás ovddos stáhtadoarjjaeiseváldin. Dát oaivvilda, ahte Sámediggi mearrida doarjagiin, mat mieđihuvvojit Sámedikki bokte. Dasa lassin ođastuvvon láhkii lea girjejuvvon, ahte Sámediggi doaibmá sámeoahpahusa ja -skuvlejumi áššedovdin. Daid áššiid válmmaštallamii leat čohkkejuvvon siskkáldas bargojoavkkut.  

Sámediggi nammadii čoahkkimis čakčamánu 29. beaivve viđat aitosaš lahtu ja guokte várrelahtu Sámedikki stivrii. Lahtut nammaduvvojedje doaibmabádjái 1.8.2025-30.11.2027. Dál Sámedikki stivrii gullet lahttun Sámedikki ságajođiheaddji, guokte várreságajođiheaddji ja vihtta eará lahtu ja maid guokte várrelahtu. 

Válggaid oasil láhka lea ođastuvvon máŋgga láhkai. Sámedikki čoahkkin nammadii válgalávdegotti čoahkkimisttis geassemánu 18. beaivve 2025 ođastuvvon lága gáibádusaid vuođul. Válgalávdegotti ságajođiheaddjin válljejuvvui Juha Tapiola. Válgalávdegoddi lea čakčamánu áigge doallan ortniiduvvančoahkkima ja addá dieđu ain áigeguovdilis áššiin.  

Lága duogáš ja ulbmilat

Dásseválddi presideanta Alexander Stubb nannii 27.6.2025 lága riikkabeivviid 19.6.2025 mearrádusa mielde. Ođastuvvon lága ulbmilin lea nannet sámiid iešmearridanvuoigatvuođa ja buoridit sámiid iežaset giela ja kultuvrra guoski iešráđđema doaibmaneavttuid. Ođastusa mielde árvvoštallojuvvo, ahte Suoma láhkaásaheapmi vástida buorebut riikkaidgaskasaš olmmošriektesoahpamušaid ja riikkaidgaskasaš riekteovdáneami. 

• Áigeguovdilis láhka Finlexis: Láhka sámedikkis (974/1995)  

Lassedieđut:

Tuomas Aslak Juuso
Ságajođiheaddji sadjásaš
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi 

Pia Ruotsala-Kangasniemi
Hálddahushoavda
040 726 2688
pia-ruotsala@samediggi.fi