Sámi parlameantta ásaheamis lea odne gollan 50 jagi
Sámiid parlamentáralaš bargu Suomas deavdá odne 50 jagi. Sámi parlameanta, mii doaimmai ovdal Sámedikki, vuođđuduvvui stáhtaráđi ásahusain 9. beaivve skábmamánus 1973. Ávvudeapmi dollojuvvo Sámekulturguovddáš Sajosis Anáris skábmamánu 28. beaivve 2023.
Sámi parlameanta álggahii barggus čakčat 1973. Govas gurut bealde ovddabeale Nils-Henrik Valkeapää, Hans Niiles Pieski, Reidar Suomenrinne, Sulo Sieppi, Esko Palonoja, Piera Magga, Matti Morottaja, Arto Sverloff ja Matti Sverloff. Olgeš bealde ovddabeale Pekka Lukkari, Aslak Järvensivu, Jouni J. West, Johan Nuorgam, Erkki Jomppanen ja Nils-Aslak Valkeapää. Beavdegeažis (sealgi kámera guvlui) Eljas Aikio. Govva: Sámiid Parlameanta / Unto Järvinen.
Sámi parlameantta bargun lei gohcit sámiid vuoigatvuođaid, ovddidit sámiid ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš diliid, dahkat álgagiid ja evttohusaid ja addit eiseválddiide cealkámušaid ee. čuovvovaš áššiin: birassuodjaleamis, ruvkedoaimmas, turismmas, čáhcefápmorusttegiid huksemis, vuovdečuollamiin, čáziid geavaheamis, guolástan- ja meahcástandiliid ordnemis, boazodoalus, sámiid ovda-, vuođđo-, gaskadási ja rávisolbmuidoahpahusa ollašuhttimis.
– Sámiid ovddastanorgána guhkes mátkki Suomas lea dehálaš gudnejahttit ja ávvudit. Dán mearkkašahtti mátkki áigge leat liánttat molsašuvvan dihtoriid boallobeavdin, stuorra oassi fysalaš čoahkkimiin rievdan gáiddusčoahkkimin, máŋggalágan cealkámušat leat addojuvvon, ráđđádallamat čađahuvvon ja ságat dollojuvvon. Dat áššit mat eai leat dán barggus rievdan, leat dát guhkes mátkegaskkat ja midjiide buohkaide dehálaš oktasaš bargu sámeálbmoga ovdii, dadjá Sámedikki ságajođiheaddji Tuomas Aslak Juuso.
Stáhtaráđi ásahusa mielde Sámi parlamentii gulle 20 lahtu, geain unnimustá guokte galggai válljet sámiid ruovttuguovllu juohke njealji gielddas. Doaibmabaji guhkkodat lei njeallje jagi. Sámi parlameantta vuosttas ságajođiheaddjin doaimmai Reidar Suomenrinne ja várreságajođiheaddjin Matti Sverloff ja Esko Palonoja. Nils-Henrik Valkeapää doaimmai Sámi parlameantta čállin.
Ávvudeapmi sáddejuvvo njuolggosáttan Anáris
Sámiid parlameantta 50 jagi ávvudeapmi dollojuvvo maŋŋebárgga skábmamánu 28. beaivve dii. 11 rájes Sámekulturguovddáš Sajosis Anáris. Ovdal ávvudeami Sámediggi vuostáiváldá dearvvahusaid.
Ávvudeami prográmmas leat árbevirolaš sámi musihkka, sámi parlameantta historihkka ja sámi parlamentarihkkariid panelaságastallan. Iežaset dearvvahusaid ávvudeapmái buktet Sámedikki ságajođiheaddji, Suoma stáhta, Sámiráđđi, Sámedikki nuoraidráđđi ja Norgga ja Ruoŧa Sámedikkit. Eahketdáhpáhus lea Wilderness Hotel Juutuas dii. 21 rájes, dáhpáhusas ovdanbuktá Ailu Valle.
Ávvudilálašvuođa beassá čuovvut njuolggosáddaga bokte. Báikki ala leat bovdejuvvon Sámi parlameantta ja Sámedikki lahtut sierra válgabajiin, sámeservodaga váikkuheaddjit, Suoma stáhta ja sierra ovttasbargobeliid ovddasteaddjit ja Sámedikki bargit.
Sámi parlameantta vuođđudanbeaivi lea okta sámeleavgga leavgabeivviin. Suoma sisáššiidministeriija ávžžuha sámi leavgabeivviide maid oktasaš leavgaatnima. Leavgga atnimis galgá čuovvut iešguđege riikka lágaid.
Lassedieđut:
Tuomas Aslak Juuso
Ságajođiheaddji
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi
