Virgeoapmahaččat čoahkkanit ságastallat sámegielat ja -kultuvrralaš sode-bálvalusain
Sámediggi, sosiála- ja dearvvašvuođaministeriija ja Lappi buresveadjinguovlu ordnejit 24.5.2023 gáiddusoktavuođa bokte jorba beavddi ságastallama sierra doibmiide. Ságastallama ulbmilin lea ráhkadit oppalaš gova sámegielat ja -kultuvrralaš bálvalusaid dilis sode-ođastusa maŋŋá. Sámegielat ja -kultuvrralaš sode-bálvalusat ovddiduvvojit máŋggain sierra doaibmabijuiguin ja prošeavttaiguin.
Nuppástuvvan doaibmabirrasa mielde lea fuobmájuvvon dárbbu dasa, ahte sierra doaibmabijuin vástideaddji doaibmit čoahkkanit ságastallat dáláš dillegovas. Jorba beavddi ságastallamii oassálastet Sámedikki, sosiála- ja dearvvašvuođaministeriija ja Lappi buresveadjinguovllu lassin stáhtaráđi kansliija, vuoigatvuođaministeriija, oahpahus- ja kulturministeriija, Lappi guovlohálddahusdoaimmahat, Kela ja sámiid duohtavuođa- ja soabadankomišuvdna.
Sode-ođastusa mielde sode-bálvalusaid ordne Lappi buresveadjinguovlu. Ođastus lea buktán maiddái láhkaásaheapmái nuppástusaid. Sierra virgeoapmahaččain lea sode-bálvalusaid ollisvuođas iežaset ovddasvástádussuorggit.
Sámegielat sosiála- ja dearvvašvuođabálvalusaid oažžu hejot
Sámegielat ja -kultuvrralaš sode-bálvalusat ovddiduvvojit máŋggain sierra doaibmabijuiguin. Stuorámus oassi doaibmabijuin leat goittotge prošeaktahámis.
– Sámiid luohttámuš bálvalusaid oažžumii eaktuda dáhkádusa joatkašuvvamis. Dán dihte lea dehálaš ráhkadit oktasaš boahttevuođa oidnosa das, ahte ovddidanbarggu mielde šaddet bálvalusat, mat joatkašuvvet maiddái sierra prošeavttaid nohkama maŋŋá. Sámeservodahkii lea noađđin doaibmabijuid bieđggusvuohta ja mearreáigásašvuohta, dadjá Sámedikki I várreságajođiheaddji Anni Koivisto.
Suopma lea ožžon riikkaidgaskasaš olmmošvuoigatvuođasoahpamušaid bearráigeahčči orgánain máŋggaid ávžžuhusaid ovddidit sámegielat bálvalusaid oažžuma. Dálá dilis sámegielat bálvalusaid oažžu hejot. Viidát dárkumis sámiid gielalaš vuoigatvuođat eai ollašuva nugo galggašedje lága mielde.
– Sosiála- ja dearvvašvuođaministeriija čuovvu sámegielat bálvalusaid oažžuma ovdáneami ja mieđiha maid dan dárkkuhussii jahkásaččat stáhtadoarjaga. Ministeriijas lea maiddái mearkkašahtti sajádat ovdáneami joatkašuvvama dorvvasteamis. Doaimmaid bokte, mat leat jođus, viggat čoavdit hohpolamos hástalusaid, dego dan, ahte oažžut bargofámu doarvái. Lea dehálaš, ahte doaimmaid, maid dahkat sierra ruhtademiin, sáhtášii synkroneret nu bures go vejolaš, dadjá sosiála- ja dearvvašvuođa ministeriija sosiálaráđđeaddi Juha Luomala
Ráhkaduslaš ođastusaiguin ráhkaduvvojit gáibádusat bálvalusaid lasiheapmái
Lappi buresveadjinguovllus sámegielat bálvalusaid hástalusaid birra lea diehtu ja daidda lea reagerejuvvon seammás go ođđa organisašuvdna lea huksejuvvon. Lappi buresveadjinguvlui lea vuođđuduvvon sámegielat bálvalusaid ovddideami várás ovddasvástádusovttadat, ja vuođđuduvvon sámegielat ja -kultuvrralaš bálvalusaid ovddidan- ja bálvalanhoavddaid virggit.
– Ođastusain viggat dasa, ahte oppalaš govva ja ovddasvástádus sámegielat bálvalusain lea čielgasit gos nu iige ášši jávkka stuorra organisašuvdnii. Oppalaš gova oaidnin lea hui dehálaš dál, go bálvalusaid dárkut olles guovllu dásis iige šat dušše gielddaid mielde. Viidát geahččanguovlu, johttibálvalusaid ja gáiddusbálvalusaid ovddideapmi buktet sámegielat bálvalusaid ovddideapmái ođđa vejolašvuođaid, dadjá buresveadjinguovllu sámegielat ja -kultuvrralaš bálvalusaid vd. ovddidanhoavda Tuuli Miettunen.
Buresveadjinguovlu lea álggahan doaimmaidis jagi álggus. Ráhkaduslaš nuppástusaid ollašuhttin váldá áiggi, ja jáhkkimis váikkuhusat sámegielat bálvalusaide bohtet oidnosii vehážiid mielde. Ovdamearkka dihte váilivuođa bargiin, geain lea giellamáhttu, čoavdit ovttas Sámedikkiin ja sosiála- ja dearvvašvuođasuorggi ámmátolbmuid skuvlejeaddji oahppolágádusaiguin ja jo skuvlejumiid guhkkodagaid dihte váikkuhusat oidnogohtet easkka maŋŋegihtii. Vuordit maiddái ovdal čihkosis leamašan ođđa bálvalandárbbuid oinnolažžan rievdama, maidda reageren eaktuda doarvái buriid ekonomalaš resurssaid.
Lassedieđut:
Anni Koivisto
I várreságajođiheaddji
040 415 5969
anni.koivisto@samediggi.fi
Anne Länsman-Magga
sosiála- ja dearvvašvuođačálli
040 182 9998
anne.lansman-magga@samediggi.fi
Kaisa Ruokojärvi
má. sosiála- ja dearvvašvuođačálli
040 570 8457
kaisa.ruokojarvi@samediggi.fi
