Ságajođiheaddji Näkkäläjärvi ovddastii Sámi parlamentáralaš ráđi árktalaš parlamentarihkkáriid konfereanssas Gironis
Árktalaš guovllu parlamentarihkkáriid konfereansa čoahkkanii Gironis Ruoŧa bealde 20.– 22.3.2024. Konferensii oassálaste riikkabeaiáirasat Davviriikkain, Amerihkás ja Kanádas ja dan lassin earret eará árktalaš eamiálbmogiid ovddasteaddjit.
Ruoŧa Sámedikki ságadoalli Daniel Lyngdorf Vinka (gur.), Sámi parlamentáralaš ráđi (SPR) ságajođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi Suoma Sámedikkis ja riikkaidgaskasaš Gwich’in-ráđi stivrra lahttu Evon Peter Alaskas, USA:s. Govva: Niina Siivikko / Sámediggi
Sámi parlamentáralaš ráđi (SPR) ovddastii ságajođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi Suoma Sámedikkis. SPR lea Suoma, Norgga ja Ruoŧa Sámedikkiid gaskasaš parlamentáralaš oktasašbargoorgána, mas ságajođihanvuorru lea dán jagi Suomas.
Konfereanssa fáttát ledje dálkkádat ja bázahusfuolahus, fitnodatdoaibma ja barggolašvuohta, árgga dorvvolašvuohta ja fuolahansihkkarvuohta, skuvlen ja dutkan ja dan lassin nuoraid áššit árktalaš guovllus.
SPR deattuhii eamiálbmogiid vuoigatvuođaid ruoná sirdáseami prošeavttain
Ságajođiheaddji Näkkäläjärvi doalai sáhkavuoru konfereanssa fitnodatdoaimma, barggolašvuođa ja suvdilis ruvkedoaimma gieđahalli temáčoahkkimis. Son muittuhii, ahte eamiálbmogiin lea vuoigatvuohta friija, dihtui vuođđudeaddji ovdamiehtamii, mii laktása ruoná sirdáseami prošeavttaide eamiálbmogiid eatnamiin.
– Almmá eamiálbmogiid friija, dihtui vuođđudeaddji ovdamiehtama haga ruoná sirdáseami prošeavttain lea várra šaddat ruoná kolonialisman, ságajođiheaddji Näkkäläjärvi muitalii.
– Ruoná kolonialisma dárkkuhivčče duppalráŋggáštusa eamiálbmogiidda. Dálkkádat lieggana árktalaš guovlluin 3–4 geardde globála gaskaárvvu jođánabbot. Dálkkádatnuppástusain lea jo dál stuorra negatiivvalaš váikkuhus eamiálbmogiid árgabeaivái. Ii leat riekta, jos maiddái dálkkádatnuppástusa goahcama várás plánejuvvon ruoná sirdáseapmi dáhpáhuvvá eamiálbmogiid eatnamiid, árbevirolaš ealáhusaid ja kultuvrra goasttádusain, ságajođiheaddji Näkkäläjärvi deattuhii.
Konfereansa bijai fuomášumi ruvkedoibmii – SPR muittuhii vásttolašvuođas
Árktalaš guovllu parlamentarihkkáriid konfereansa gieđahalai eandaliige ruvkeindustriija. Guossit oahpásmuvve ruvkefitnodat LKAB:a ruovdemálbmaruvkii Gironis ja maiddái gulle Girona gávpoga sirdimis ruvkke viiddideami ovddas eret.
Ságajođiheaddji Näkkäläjärvi deattuhii vásttolašvuođa ruoná sirdáseamis.
– Amma mii muitit, ahte buot ovdánandoaibma árktalaš guovllus dáhpáhuvvá eamiálbmogiid eatnamiin. Lean ekonoma ja mun dovddan fitnodateallima, ja dieđán, ahte ruoná sirdáseami prošeavttaid ruhtadeaddjiin leat dán áigge čavga vásttolašvuođagáibádusat. Jos eamiálbmogiid vuoigatvuođat eai ollašuhtto ruoná sirdáseami prošeavttain, de ii maiddái sáhte ollásit hállat vásttolašvuođas, ságajođiheaddji Näkkäläjärvi muitalii.
Árktalaš parlamentarihkkáriid konfereansa lágiduvvo juohke nuppi jagi sierra guovlluin Árktisis. Jagi 2018 konfereansa čoahkkanii Anáris. Árktalaš parlamentarihkkáriid oktasašbargu lea jagi 1993 rájes ovddidan árktalaš riikkaid parlameanttaid ja riikkabeaiáirasiid gaskasaš oktasaš barggu ja maiddái nannen gaskanas dieđujohtima árktalaš guovlluid áššiin. Váldomihttomearrin lea buoridit guovllu olbmuid eallindiliid ja sajádaga.
