Sámenuoraid dáiddadáhpáhus gárgehuvvo dáhpáhusjearahallama vuođul

Sámedikki skuvlen- ja oahppamateriálalávdegoddi mearai čoakkámis 8.6.2023, ahte sámenuoraid dáiddadáhpáhus joatká Nuorra Kultuvra-konseaptta oassin ja oassálastá jagi 2024 Nuorra Kultuvra On Air-dáhpáhussii. Mearrádus bargojuvvui sámenuoraid dáiddadáhpáhusjearahallamii boahtán vástádusaid vuođul. Lávdegoddi ságastalai maiddái dáiddadáhpáhusa máŧolašvuođas máhccat báikegottiid mielde johtti dáhpáhussan.

Sámenuoraid dáiddadáhpáhus lea leamaš sámenuoraid loaiddastanareenan juo viđa logijagi áigodaga áigge. Sámegielat lávdeloaiddastemiid lassin dáhpáhus lea ordnen bargobájiid ja eará siidodoaimmaid golmmain sámegielain. Sámenuoraid dáiddadáhpáhus gullá riikkadási Nuorra Kultuvra-fierpmádahkii, man doaibmamálle lea jagi 2021 muhttahuvvan máŋggadáiddalažžan ja dat lea oaivvilduvvon eará láhkai go Sámenuoraid dáiddadáhpáhus, 13–29-jahkásaš nuoraide. Riikkadási dáhpáhus lágiduvvo báralaš jagiin máŋggabáikki neahttadáhpáhussan ja bárahis jagiin lagasdáhpáhussan. Riikkadási dáhpáhusa konseaptaiežáhusa ja sámenuoraid dáiddadáhpáhusa dálá resurssaid dagahan lágidanhástalusaid dihte lea leamaš dárbu guorahallat, man láhkai ja man hámis sámenuoraid dáiddadáhpáhus ordnejuvvo boahttevuođas.

Sámedikki stivra mearai čoakkámis 10.2.2023 (1/2023) proseassas, mas čielggaduvvo, makkár sávaldagat sámeálbmogis leat sámenuoraid dáiddadáhpáhusa boahttevuođa hárrái. Stivrra vuollásažžan Sámedikki skuvlen- ja oahppamateriálalávdegoddi mearai čoakkámis 17.3.2023 (1/2023), ahte dahkkojuvvo jearahallan. Dáiddadáhpáhusjearahallan ollahuhttui guovtte sierra jearahallamin, main gáržžit lei 6–20-jahkásaš mánáide ja nuoraide, ja viidásut jearahallan fas mieldoaibmiide. Jearahallamat ledje jođus webropolis 15.- 26.5.2023. Mánáid ja nuoraid jearahallamii bohte áigemeari siste 48 vástádusa, ja mieldoaibmiid jearahallamii fas 31 vástádusa.

Jearahallamii vástideaddjit sávve, ahte dáiddadáhpáhus gáhtte árbevieruid, muhto maiddái ođasmuvvá

Jagi 2023 sámenuoraid dáiddadáhpáhus, mii ordnejuvvui ovdal jearahallama, lei riikkadási konseaptta mieldásaččat máŋggadáiddalaš. Dáiddadáhpáhusjearahallama vuođul sihke mánát ja nuorat ja maiddái mieldoaibmit sávve máŋggadáiddalaš dáhpáhusa juohke jagi. Dan lassin sihke mánát ja nuorat ja maiddái mieldoaibmit sávve, ahte sámenuoraid dáiddadáhpáhusas livččii máŧolašvuohta sáddet iežas ovddasteaddji riikkadási dáhpáhussii maiddái boahttevuođas, vaikke vehá eanet ledje dan mielas, ahte sámenuoraid dáiddadáhpáhus ii vealtameahttumit dárbbaš leat fárus sierranas satelihttadáhpáhussan.

Jearahallama vuođul doivojuvvui, ahte sámenuoraid dáiddadáhpáhus lea árgan skuvlla bargoplána oassin, vaikke riikkadási dáhpáhus ordnejuvvošii vahkuloahpas. Mieldoaibmiid vástádusain vahkuloahppadáhpáhus oaččui muhtin veardde guottiheami, mii ákkastallui ee. guhkes mátkkiin.

Dáiddadáhpáhusa lávdeloaiddastemiid ektui mánát ja nuorat ledje gergosabbot álbmotjienasteapmái. Mieldoaibmit doaladuvve eanet várrugabbot álbmotjienasteapmái ja sávve, ahte árvvoštallama dahká boahttevuođasge dušše áššedovdiidráđđi. Goappašagat vástideaddjijoavkkut doivo, ahte lávdeloaiddastemiid striimen jotkojuvvo maiddái dás duohkoge. Dan lassin sávvojuvvui, ahte bargobájit ja eará siidodoaimmat bissot dáiddadáhpáhusa oassin.

Mánáid ja nuoraid vástádusain sámenuoraid dáiddadáhpáhusa atne somás ja máŋggabealat dáhpáhussan, sihke buorre dáhpáhussan dakkárin go dat dál juo leage. Mieldoaibmiid vástádusain buktui ovdan, ahte dáiddadáhpáhus lea deaŧalaš kulturdáhpáhus smávva giliid mánáide, ja dan lassin dat lea deaŧalaš maiddái giela ja kultuvrra váfisteaddjin. Goittotge vástideaddjit sávve, ahte diehtojuohkin beavttálmahttojuvvošii ja ahte diehtu temáin ja áiggiin boađášii ovddalgihtii dálá árabut, danin vuoi loaiddastemiid sáhtášii válmmaštallagoahtit juo čakčat. Lassin evttohuvvui, ahte dáiddadáhpáhusbargi bálkáhuvvošii guhkit áigái, amas ii šaddat ordnemiin menddo hoahppu. Sávvojuvvui maiddái, ahte dáhpáhus muhttahuvvá johtti dáiddadáhpáhussan.

Sámediggi giitá dáiddadáhpáhusjearahallamii vástidan olbmuid ja joatká sámenuoraid dáiddadáhpáhusa gárgeheami viidásabbot. Jagi 2024 Nuorra Kultuvra On Air-dáhpáhusa buohta bivdojuvvo, ahte oassebealit, geat lágidit sámegiela ja sámegielat oahpahusa, ráhkkanit vejolaš vahkuloahppadáhpáhussii miessemánus 2024. Dáhpáhusa dárkilut ordnenvuogis dieđihuvvo čakčat.

Lassidieđut:

Bigga-Helena Magga
Skuvlenčálli
tel. 010 839 3121
bigga-helena.magga@samediggi.fi

Tauno Ljetoff
lávdegotti ságajođiheaddji
tauno.ljetoff@gmail.com