Ságajođiheaddji Näkkäläjärvi váldohállin EU eamiálbmogiid dialogas – ”Dárbbašit dálkkádatnuppástussii vuogáiduvvanprográmma buot sámiid árbevirolaš ealáhusaide”
EU árktalaš forum ja eamiálbmogiid dialoga ordnejuvvui Brysselis 14.–15.5. Vuosttas háve dáhpáhussii gulai maiddái nuoraid dialoga.
Sámedikki ságajođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi (olgeš bealde) lei okta váldohálli EU eamiálbmogiid dialogas Brysselis ja Sámedikki nuoraidráđi lahttu Niila-Juhán Valkeapää searvvai vuosttas háve ordnejuvvon EU árktalaš nuoraid dialogii. Govva: Janne Hirvasvuopio / Sámediggi
Sámedikki ságajođiheaddji ja sámi parlamentáralaš ráđi ságajođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi lei okta váldohálli EU árktalaš forumis ja eamiálbmogiid dialogas Brysselis 15.5. Eará váldohállit eamiálbmogiid dialogas ledje EU riikkaidgaskasaš guoibmevuođaid komissára Jutta Urpilainen ja Ruonáeatnama EU-ovddasteaddjiid hoavda Inuuteq Holm Olsen.
Ságajođiheaddji Näkkäläjärvi buvttii sáhkavuorustis ovdan Suoma Sámedikki EU-politihka golbma váldoulbmila.
– Sámediggi lea mearridan vuoruhit EU-áššiid iežas riikkaidgaskasaš doaimmas. EU:s boahtá láhkaásaheapmi, mii čuohcá sámiide ja dasa EU guovllu áidna eamiálbmot galgá beassat váikkuhit. Lassin sávvat, ahte EU doarju sámiide dehálaš áššiid, ságajođiheaddji Näkkäläjärvi dadjá.
Sámedikki dehálamos ulbmil lea oažžut bissovaš ráhkadusaid dasa, ahte sámit besset oassálastit EU mearrádusdahkamii, ja maiddái dasa ahte Suoma, Ruoŧa ja Norgga sámit ožžot oktasaš bissovaš ovddasteaddjiid Brysselii.
Nubbi EU-ulbmil lea dálkkádatnuppástussii vuogáiduvvanprográmma buot sámiid árbevirolaš ealáhusaide ja dasa doarvái buorre ruhtadeapmi.
– Buot sámiid árbevirolaš ealáhusat dáistalit seailumis go dálkkádatnuppástus ovdána árktalaš guovllus. Mii dárbbašat EU veahki vai buot árbevirolaš ealáhusat vuoiggaiduvvet ođđa diliide. Ovdamearka sáhtášii čuovvut Norggas, gos leat buoret geavadagat go Suomas, dallego dárbbaša johtilis veahki ovdamearkka dihte bohccuide, mat gillájit guohtuneatnamiid jiekŋuma dihte, dadjá ságajođiheaddji Näkkäläjärvi.
Goalmmát EU-ulbmil lea sámiid fitnodatdoallama ja sámeguovllu eallinfámu ovddideapmi, mas Sámediggi háliida váldit aktiivvalaš rolla.
– Dárbbašuvvo movttiidahttin ovddidit sámiid ekonomalaš doaimmalašvuođa dan sadjái, ahte Sápmái buktit bákkuin industriála mihttoláva prošeavttaid, dego bieggafámu. Sápmelaš kultuvrra vuođul ovddiduvvon eallinfápmu buktá suvdilis bargosajiid, doallá davvin ássiid ja skuvllain dievva mánáid, dadjá ságajođiheaddji Näkkäläjärvi.
Näkkäläjärvi ovdanbuvttii sáhkavuorustis maiddái friddja ja dihtui vuođđuduvvi ovdamiehtama prinsihpa (FPIC, Free, Prior and Informed Consent) mearkkašumi buot prošeavttain, mat gusket Sámi.
– Galgá muitit, ahte buot ekonomalaš doaibma árktalaš guovllus dáhpáhuvvá eamiálbmogiid eatnamiin. Suvdilvuohta lea guoros sátni, jos eamiálbmogiid vuoigatvuođat eai gudnejahtto, ságajođiheaddji Näkkäläjärvi dadjá.
EU árktalaš nuoraid dialoga ordnejuvvui vuosttas háve
EU árktalaš foruma oktavuođas ordnejuvvui vuosttas háve maid árktalaš nuoraid dialoga. Dan ulbmilin lea ovddidit ságastallama, áddema ja ovttasbarggu árktalaš guovllus beroštuvvan nuoraid gaskkas.
Prošeavtta temán lea Nuorravuođa fápmu?! – nuoraid oassálastin ja nuoraid mearrádusdahkan árktalaš guovllus ja Eurohpás. Prošeakta fállá 32 nurrii dilálašvuođa lonohallat jurdagiid, oaidninčiegaid ja vásáhusaid árktalaš fáttáin.
Nuoraidráđi lahttu Niila-Juhán Valkeapää lei mielde Árktalaš nuoraid dialoga -prošeavttas ja searvvai seamma áigge EU árktalaš forumii.
– Go Árktalaš guovllu mearkkašupmi lassána, sámiide galgá dáhkidit iežaset jiena EU mearrádusdahkamis, daningo árktalaš guovllus ii sáhte ságastallat rehálaččat eamiálbmogiid haga. Nuoraidráđđi viggá nannet sámenuoraid searvevuođa maiddái EU dásis ja ovdanbuktá ná sámenuoraide áigeguovdilis ja dehálaš áššiid, muitala Valkeapää.
Sámedikki ovddasteaddjin EU árktalaš forumis ledje ságajođiheaddji Näkkäläjärvi, láhkačálli Kalle Varis, riikkaidgaskasaš áššiid čálli Inka-Saara Arttijeff ja nuoraidráđi ovddasteaddji Niila-Juhán Valkeapää. Lassin Sámedikki lahttu Janne Hirvasvuopio searvvai Bárentsa euroárktalaš ráđi eamiálbmotbargojoavkku ságajođiheaddji rollas.
EU árktalaš forum lea dáhpáhus, mas árktalaš guovllu sierra oassebeliid ovddasteaddjit čoahkkanit oktii ja sáhttet ságastallat ee. árktalaš guovllu mannan áiggi ovdáneamis. Dáhpáhusas ságastallojuvvui EU árktalaš politihka mannan áiggi olahusain ja geahčastuvvui boahttevuhtii. Dáhpáhusa oktavuođas ordnejuvvo jahkásaš eamiálbmogiid dialoga.
Lassedieđut:
Pirita Näkkäläjärvi
Ságajođiheaddji
044 753 3766
pirita.nakkalajarvi@samediggi.fi
