Sámediggi lea behtton vuođđoláhkaváljagotti mearrádussii maŋidit sámediggelága gieđahallama
Riikkabeivviid vuođđoláhkaváljagoddi deaivvadii Sámedikki galledeamistis Anáris 2.4. Galledeami fáddán ledje sámediggelága ođastus ja áigeguovdilis ealáhusáššit.
Govva: Sámediggi
Vuođđoláhkaváljagotti galledeapmái oassálaste 11 vuođđoláhkaváljagotti lahtu, váljagodderáđđeolbmot ja stáhtaráđi ja Lappi lihtu ovddasteaddjit. Vuođđoláhkaváljagotti ja Sámedikki deaivvadeapmái ledje bovdejuvvon buot Sámedikki lahtut. Oassi oassálasttii báikki alde Sajosis ja oassi gáiddusoktavuođain.
– Sámediggi giitá vuođđoláhkaváljagotti go finai deaivvadeamen ja galledeamen báikki alde sámeguovllus. Lei dehálaš beassat muitalit min oainnuid ja ságastallat dehálaš áššiid birra, dadjá Sámedikki ságajođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi.
Vuođđoláhkaváljagoddi muitalii Sámediggái deaivvadeamis, ahte sii maŋidit sámediggeláhkaárvalusa gieđahallama ja jotket dan válggaid ođđasit ordnema maŋŋá, daningo AHR mearridii doaimmahit sámediggeválggaid ođđasit.
Sámedikki ságajođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi dadjá, ahte Sámediggi sávai, ahte sámediggelága ođasteapmi livččii ovdánan plána mielde, goas ođđa láhka livččii boahtán árvalusa mielde fápmui 1.7.2024.
– Maŋideapmi lea beahttašupmi, daningo beavddi alde lea ráđđádallančoavddus sámediggeláhkaárvalusas. Dat lea árvalus, man guokte maŋŋálas ráđđehusa, Marina ja Orpo ráđđehusat, leat dohkkehan ja man Sámediggi dohkkehii jo mannan bajis jienaiguin 15–3, 1 guoros. Láhkaárvalus divošii riikkaidgaskasaš olmmošvuoigatvuođasoahpamuša loavkidemiid, maid ON:id gohcinorgána lea gávnnahan ja mat leat ain fámus, dadjá ságajođiheaddji Näkkäläjärvi.
AHR mearrádusat lasihit deattu láhkaođastusa ovddideapmái
AHR attii golbma jahkegirjemearrádusa sámediggelágas ja sámediggeválggain 27.3. Áššeollisvuođa dáfus dehálaš jahkegirjemearrádusas AHR:2024:44 jienastuvvui jienaiguin 5–2. Mearrádusas gávnnahuvvo, ahte áššái lea laktásan vuoigatvuođalaš eahpečielggasvuohta. AHR gávnnaha mearrádusas maid, ahte olmmošvuoigatvuođadoaibmaorgánaid bealiváldimat eai lean čovdosa addima rádjái rievdadan lága.
– Min oainnu mielde AHR mearrádusat ja AHR presideantta Kari Kuusiniemi almmolaš kommeanttat ovdal lasihit deattu divvut ja ođastit sámediggelága ON:in orgánaid mearrádusaid mielde, go maŋidit ášši gieđahallama, gávnnaha ságajođiheaddji Näkkäläjärvi.
ON:id olmmošvuoigatvuođakomitea ja nállevealaheami vuostásaš komitea (CERD) adde Supmii jagiin 2019 ja 2022 sivalažžan cealki čovdosiid sámediggelága dulkojumis ja geatnegahtte Suoma dárkkistit, ahte láhka gudnejahttá sámiid iešmearridanvuoigatvuođa. Sámediggeláhka lea ásahuvvon jagi 1995 ja dat lea máŋgga dáfus hui boarásnuvvan.
– Maiddái sápmelaččain galggašii leat vuoigatvuohta áigeguovdilis láhkaásaheapmái. Mis galggašii leat vejolašvuohta beassat ovddidit buot golmma Suomas ealli sámegiela, min kultuvrra, buot sámiid árbevirolaš ealáhusaid, sámeguovllu eallinfámu ja min eallinvuogi áigeguovdilis sámediggelága vuođul, dadjá ságajođiheaddji Näkkäläjärvi.
Sámediggelága ođasteami lassin deaivvadeamis vuođđoláhkaváljagottiin ságastallojuvvui maid eará áigeguovdilis áššiid birra, dego Deanu guolástannjuolggadusain ja maid meahcástan- ja guolástanvuoigatvuođain sámiid ruovttuguovllus ja erenoamážit Vuohču guovllus.
Válggaid ođđasit ordnen lea álggahuvvon
Sámediggi lea álggahan válmmaštallat válggaid ođđasit ordnema. Ođđasit ordnejuvvon válggat lágiduvvojit 1.–30.6.2024. Válgadoaimmahat lea álggahan doaimmaidis, ja Sámedikki stivra evttoha dievasčoahkkimii, ahte mannan bajis doaibman válgalávegoddi nammaduvvo ođđasit doaibmasis válggaid ođđasit ordnema várás. Sámediggelága ja AHR mearrádusa mielde válggaid ođđasit ordnemis fuolaha, jos vejolaš, seamma válgalávdegoddi go gomihuvvon válggain. Sámedikki čuovvovaš dievasčoahkkin ordnejuvvo 12.4.
Lassedieđut:
Pirita Näkkäläjärvi
Ságajođiheaddji
044 753 3766
pirita.nakkalajarvi@samediggi.fi
