Sääʹmteʹǧǧ peʹttʼtõõvvâm vuâđđlääʹǩǩvälljkååʹdd tuʹmmstõõǥǥ ǩeeʹjjest mââʹjeed sääʹmteʹǧǧlääʹjj ǩiõttʼtõõllmõõžž

Vuâđđlääʹǩǩvälljkååʹdd kaaunõõttmõʹšše vuässõʹtte 11 vuâđđlääʹǩǩvälljkååʹdd vuäzzliʹžžed, välljkåʹdd-duumšeeʹǩǩ di riikksuåvtõõzz da Lappi leett eeʹttkõʹstti. Vuâđđlääʹǩǩvälljkååʹdd da Sääʹmteeʹǧǧ kaaunõõttmõʹšše leʹjje koččum puk Sääʹmteeʹǧǧ vuäzzla. Måtam vuässõʹtte pääiʹǩ âʹlnn Sajoozzâst da måtam-õs ougglõsõhttvuõđin.

– Sääʹmteʹǧǧ späʹssbââšš vuâđđlääʹǩǩvälljkååʹdd kaaunõõttmõõžžâst da pueʹttmest pääiʹǩ õõl sääʹmvoudda. Leäi pueʹrr piâssâd mainsted vuäinnmõõžžeen pirr da saǥstõõllâd kõskkneen tääʹrǩes aaʹššin, särnn Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteei Pirita Näkkäläjärvi.

Vuâđđlääʹǩǩvälljkåʹdd säärnai kaaunõõttmõõžžâst Sääʹmtegga, što sij mââʹjee sääʹmteʹǧǧlääʹǩǩeʹtǩǩõõzz ǩiõttʼtõõllmõõžž oođeed mieʹrruum vaali pâʹjjel, tõn ǩeeʹjjest  ǥu KHO lij mieʹrrääm tooiʹmted sääʹmteʹǧǧvaalid oʹđđest.

Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteei Pirita Näkkäläjärvi särnn, što Sääʹmteʹǧǧ leʹčči tuäivvam , što sääʹmteʹǧǧlääʹjj oođummuš leäi mõõnnâd plaan mieʹldd, nuʹt što ođđ lääʹǩǩ leʹčči puättam eʹtǩǩõõzz mieʹldd viõʹǩǩe 1.7.2024.

– ­Mââʹjummša leäʹp lij peʹttʼtõõvvâm, tõn diõtt što pååʹrd âʹlnn lij sääʹmteʹǧǧlääʹǩǩeʹtǩǩõõzz juʹn saǥstõllum čåuddmõš. Tõt lij eʹtǩǩõs, koon riikk kuõʹhtt ǩeäččlõs halltõõzz, Marin da Orpo halltõõzz, lie priimmâm da koonn Sääʹmteʹǧǧ priimi juʹn mõõnni pââʹjest jiõnin 15–3, 1 kuâras. Lääʹǩǩeʹtǩǩõs teevči ÕM vuåppâmorgaani tuõttâm meeraikõskksaž ooumažvuõiggâdvuõttsuåppmõõžži neuʹrrummšid, kook lie õinn viõǥǥâst, särnn saaǥǥjååʹđteei Näkkäläjärvi.

KHO čåuddmõõžž lââʹzzte teädd lääʹǩǩoođõõzz õõuʹdummša

KHO uuʹdi kolmm õuddtuʹmmstõõǥǥ sääʹmteʹǧǧlääʹjj da sääʹmteʹǧǧvaali diõtt 27.3. Äʹššobbvuõđ juuʹrdeeʹl miârkkteei õuddtuʹmmstõõǥǥâst KHO:2024:44 jiõnsteš jiõnin 5–2. Tuʹmmstõõǥǥâst tuõđât, što äšša lij kuullâm vuõiǥlaž pannčiõlggvuõtt. KHO tuâtt še tuʹmmstõõǥǥâst, što ooumažvuõiggâdvuõtt-toiʹmmorgaani peäʹlvälddmõõžž jie leämmaž čåuddmõõžž uʹvddma mõõneeʹst viikkâm lääʹǩǩšiõtteem-muttsa.

– Mij vuäinnmõõžž mieʹldd KHO tuʹmmstõõǥǥ da KHO presideeʹnt Kari Kuusiniemi õõlmâs kommeeʹnt jäänab lââzzee teädd koʹrjjeed da oođeed sääʹmteʹǧǧlääʹjj ÕM orgaani tuʹmmstõõǥǥi meâldlânji, ǥu ääjtõõllâd aaʹššin, tuâtt saaǥǥjååʹđteei Näkkäläjärvi.

ÕM ooumažvuõiggâdvuõttkomitea da rooddsuäʹrddem vuâsttsaž komitea (CERD) uʹvdde Lääʹddjânnma iiʹjjin 2019 da 2022 viârteei čåuddmõõžžid sääʹmteʹǧǧlääʹjj tuʹlǩǩummšest da õõlǥte Lääʹddjânnam taʹrǩsted lääʹjj säʹmmlai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ ciʹsttjeeʹjen. Sääʹmteʹǧǧlääʹǩǩ lij eeʹjjest 1995 da tõt lij määŋgai paaiʹǩi čuuʹt vuämmnam.

– Säʹmmlain še õõlǥči leeʹd vuõiggâdvuõtt ääiʹjtässʼsaž lääʹǩǩšiõttummša. Meeʹst õõlǥči leeʹd vueiʹttemvuõtt piâssâd õõuʹdeed pukid koolm Lääʹddjânnmest jieʹlli sääʹm ǩiõl, kulttuur, pukid säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjid, sääʹmvuuʹd jieʹllemviõǥǥ da jieʹllemnääʹl ääiʹjtässʼsaž sääʹmteʹǧǧlääʹjj vuâđald, särnn saaǥǥjååʹđteei Näkkäläjärvi.

Kaaunõõttmõõžžâst vuâđđlääʹǩǩvälljkooʹddin saǥstõõlim še jeeʹres ääiʹjpoddsaž aaʹššin sääʹmteʹǧǧlääʹjj oođeem lââʹssen, mâʹte Teän kueʹllšeeʹllemvuâkkõõzzâst di mieʹcstem- da kueʹllšeeʹllemvuõiggâdvuõđin säʹmmlai dommvuuʹdest da jeäʹrben Vuõccu vuuʹdest.

Oođeed mieʹrruum vaali valmštõõllmõš lij alttuum

Sääʹmteʹǧǧ lij alttääm oođeed mieʹrruum vaali valmštõõllmõõžžid. Oođeed mieʹrruum vaalid lij mieʹrr jäʹrjsted 1.–30.6.2024. Vaalkoontâr lij alttääm tuâjas, da Sääʹmteeʹǧǧ halltõs eʹtǩǩad tiuddsåbbra mõõnni pââʹjest toiʹmmjam vaal-luʹvddkååʹdd oʹđđest nõõmtummuž tuâjjses oođeed mieʹrruum vaali jäʹrjstem vääras. Sääʹmteʹǧǧlääʹjj da KHO tuʹmmstõõǥǥ mieʹldd oođeed mieʹrruum vaali tooiʹmtummšest âânn huõl, jos vueiʹtlvaž, seämma vaal-luʹvddkåʹdd ǥu kååʹmtum vaalin. Sääʹmteeʹǧǧ pueʹtti tiuddsåbbar jäʹrjstet 12.4.

Lââʹssteâđ:

Pirita Näkkäläjärvi
Saaǥǥjååʹđteei
044 753 3766
pirita.nakkalajarvi@samediggi.fi