Sámedikki stivra evttoha Sámedikki dievasčoahkkimii, ahte dat váldá beali sámiid duohtavuođa- ja soabadanprosessii
Sámedikki stivra dohkkehii čoahkkimis
2.12.2019 bealiváldima viidásabbot evttoheami várás Sámedikki čoahkkimii, juos čoahkkin
mearrida dohkkehit evttohusa sámiid duohtavuođa- ja soabadankommišuvnna
ásaheamis.
Bealiváldimis gávnnahuvvo, ahte sámit leat
eamiálbmot dálá njealji stáhta, Norgga, Ruoŧa, Suoma ja Ruošša viidodagas. Sámiin
lea iežas álbmogin ja eamiálbmogin nu álbmotlaš go rájáid rasttildeaddji
perspektiivvas iešmearridanvuoigatvuohta.
Bealiváldimis deattuhuvvo, ahte guoskevaš stáhtaid
assimilašuvdnaproseassat leat čuohcan sámiide nu oktasaččat go ovttaskas olbmo
dásis, iešguđege nationálastáhta iešvuođaiguin ja rájáid rasttildeaddji
vugiiguin. Bealiváldimis čujuhuvvo, ahte stáhtaid assimilašuvdnapolitihkka
guoskkadin sámiid lea hehtten sámeálbmoga ieševttolaš ovdáneami ja duođalaš dásseárvvu
ja ovttaveardásašvuođa ollašuvvama sámiid ja servodagaid gaskkas báikkálaččat,
guvllolaččat, sisriikkalaččat, rájáid rastá ja riikkaidgaskasaččat.
Bealiváldimis gehččo dehálažžan, ahte stáhtaráđđi oktasašbarggus Sámedikkiin
ja Nuortalaččaid siidačoahkkimiin ásaha duohtavuođa- ja soabadankommišuvnna čohkket
ja duođaštit sámiid vásáhusa Suoma stáhta ja sierra virgeoapmahaččaid doaimmain,
mat leat rihkkon sámekultuvrra ja dan ávnnaslaš vuođu, ja das, makkár váikkuhusat
ja čuovvumušat dain leat leamaš ja ainge leat sámiide eamiálbmogin ja dan
lahtuide ovttaskas olmmožin, sihke dahkat dán dovddastuvvon áddejumi oassin das,
mii lea historjámet ja dálá áigámet.
Bealiváldimis deattuhuvvo, ahte duohtavuođa-
ja soabadankommišuvnna ásaheapmi ii leat illu iige vuoitu. Dákkár duođalaš doaibmabidjui
álgojuvvo danin, ahte ovddit vuogit bealuštit sámiid guovlluid ja kultuvrraid
eai leat reahkkán rievdadit figgamušaid assimileret sámiid váldokultuvrii. Kommišuvnna
álggaheapmi lea juogaduvvon morraša boddu das diđolažžan, man olusat eai eallináiggiset
geargan oažžut vuoigatvuođa. Kommišuvnna bargu galgá burgit ja veahkehit
gieđahallat traumaid, maid sámit leat nu álbmogin go ovttaskas olmmožin guoddán
buolvvas nubbái. Dáid traumaid gieđahallan nu ovttaskas olbmo dásis go
kollektiivvalaččat lea lossat ja hui morašlaš. Goittotge dat galgá dáhpáhuvvat juoba
dan mearis, ahte doaimmaid, mat dagahit eahpestáđisvuođa, sáhttá dovdát ja
rievdadit, vuoi sámeálbmoga vuoigatvuohta iešmearrideapmái maiddái siskkáldasat
sáhttá ollašuvvat.
Sámedikki stivra ovdanbuktá Sámedikki čoahkkimii
evttohusa
duohtavuođa- ja soabadankommišuvnna ásaheapmin dohkkeheami dahje hilguma. Lassin
stivra evttoha Sámedikki čoahkkimii, juos Sámedikki čoahkkin mearrida dohkkehit
evttohusa, ahte Sámedikki čoahkkin lassin dohkkeha bealiváldima sámiid duohtavuođa-
ja soabadankommišuvnna ásaheamis sihke dohkkeha evttohusa Sámedikki meannudeapmin
guovtte komissára evttoheami várás stáhtaráđđái.
Loga bealiváldima obban dáppe
sihke evttohusa Sámedikki válljenmeannudeapmin dáppe.
Sámedikki
5/2019 čoahkkima 17.-18.12.2019 áššelistu.
Lassidieđut:
Sámedikki ságajođiheaddji Tiina Sanila-Aikio tel. 050 300 1780, tiina.sanila-aikio(at)samediggi.fi
