Sääʹmteeʹǧǧ halltõs jårrâstt ÕM:i ooumažvuõiggâdvuõttkomiteaaʹje tuejjuum läittmõõžž
Sääʹmteeʹǧǧ halltõõzz puk vuäzzla laittu Sääʹm meer jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ ođđ neuʹrrummšest, ko ââʹlmõs vaaldšemvuõiǥâs kååʹmti eeʹjj 2023 sääʹmteʹǧǧvaali puäđõõzz da mieʹrrii ođđ vaalid. Ååʹn halltõs lij iʹlmmtam ÕM:i ooumažvuõiggâdvuõttpiisarkådda, što tõt jårrâstt läittmõõžž.

Kuuʹǩǩ vuõrddum sääʹmteʹǧǧlääʹjj muuttâs puätt viõʹǩǩe 1.8.2025. Oođummuž mieʹldd Lääʹddjânnam toobdast še siisklaž lääʹjjšiõttummšeʹstes Sääʹm meer jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ. Jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ teâuddjummuž raʹvvjet jeäʹrbi mieʹldd pueʹreeʹl säʹmmlai da veʹrǧǧniiʹǩǩi kõskksaž saǥstõõllâm- da õhttsažtoiʹmmjem-mõõntõõllmõõžžid meeraikõskksânji põõššjen šõddâm luõvâs, ouddǩiõʹtte uvddum da tiõttu vuâđđõõvvi miâsttmõõžž vuâđđjurddi jiõggâst. Kriteeʹrid jiõnstemvuõiggâdvuõʹtte da vaalââʹntemvuõʹtte Sääʹmteeʹǧǧ vaalin koʹrjjeet säʹmmlai jiõnstemvuõiggâdvuõđ ciistâst ââʹneeʹl da meeraikõskksânji tuõttum ooumažvuõiggâdvuõđi neuʹrrummšid mââimõõzzâst koʹrjjeeʹl. Pueʹttiääiʹj vueiʹtlvaž jiõnstemvuõiggâdvuõđ kuõskki jeeʹresmiõllsažvuõđ puäʹtte vuâđđeemnalla šõddi ođđ čõnnsâʹttem da äʹšštobddi muuttâsooccâmluʹvddkååʹdd čåuʹddemnalla seämmast, ko ââʹlmõs vaaldšemvuõiǥâs seill lääʹjjest tåʹlǩ läittamlååʹv pääiʹǩ.
Sääʹmteʹǧǧ šiõhttlââtt luõʹttjeeʹes da raajji naaʹlin oođuum lääʹjj tiuʹddepiijjmõʹšše da åskk, što tõt raʹvvai sääʹm alggmeer vueiʹttemvuõđid peälšted da oouʹdeed kulttuurâz, ǩiõlâz, jieʹllemvuõʹjjeez di vuõiggâdvuõđeez, mieʹldd looǥǥeeʹl määdd da luâttvääraid kuõskki vuõiggâdvuõđid. Oođuum lääʹǩǩ miârkkšââvv Lääʹddjânnam riikk da sääʹm alggmeer kõskksaž õhttsažkåʹddsuåppmõõžž peeiʹvtummuž mij ääiʹj vaʹǯǯtõõzzi da meeraikõskksaž ouddnummuž vuâđald.
Sääʹmteʹǧǧ späʹssbââšš tääʹssvääʹld presideeʹnt, eeʹttiǩ-kååʹdd, lääʹjjmuttâz ouʹdde toiʹmmjam halltõõzzid di pukid säʹmmlaid da läʹddlaid, kook lie mieʹttvaaiktam čåuddmõõžž šõddmõʹšše.
Sääʹmteeʹǧǧ leʹbe tõn halltõõzz vuäzzla leʹbe sääʹmteʹǧǧvaalin võboršeʹǩǩen leämmaž oummu lie tuejjääm määŋgid meeraikõskksaž ooumažvuõiggâdvuõttläittmõõžžid vuäʹmm lääʹjj šõddeem ooumažvuõiggâdvuõđi neuʹrrummšin. Eeʹjj 2018 siviil- da poliittlaž vuõiggâdvuõđid kuõskki õõlmâs-suåppmõõžž vuåppi ÕM:i ooumažvuõiggâdvuõttkomitea da eeʹjj 2022 ÕM:i rooddčårstummuž vuâsttsaž komitea kuhttu tuõʹtte, što Lääʹddjânnam neuʹrrii ääʹššvuäzzlaž ooumažvuõiggâdvuõttsuåppmõõžžid eeʹjj 2015 sääʹmteʹǧǧvaalid kuõskki ââʹlmõs vaaldšemvuõiggâz čåuddmõõžži pääiʹǩ. Ko lääʹjj jeät koʹrjjääm, iiʹjji 2019 da 2023 sääʹmteʹǧǧvaalid kuõskki ââʹlmõs vaaldšemvuõiggâz čåuddmõõžžin leät še tuejjääm ođđ ooumažvuõiggâdvuõttläittmõõžžid.
Ko ââʹlmõs vaaldšemvuõiǥâs kååʹmti eeʹjj 2023 sääʹmteʹǧǧvaali puäđõõzz da mieʹrrii ođđ vaalid tååimtemnalla, Sääʹmteeʹǧǧ halltõõzz puk vuäzzla laittu ÕM:i ooumažvuõiggâdvuõttkomiteaaʹje ääʹššest Sääʹm meer jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ ođđ neuʹrrummšen (ÕM-läittmõš nââmar 4629/2024). Ko Sääʹmteeʹǧǧ tåimmoummuid ohjjõõvvâm reäkkõstuʹtǩǩummuš lij mâŋŋa dõʹst viârteei 7.5.2025 uʹvddem tuʹmmstõõǥǥin vuâđteʹmmen jõskkum, da ko tääʹssvääʹld presideʹntt lij 27.6.2025 raʹvvjam eeʹttiǩ-kååʹdd priimmâm sääʹmteʹǧǧlääʹjj koʹrjjummšid pueʹtted viõʹǩǩe 1.8.2025, kõõččmõõžžâst åårrai ooumažvuõiggâdvuõttneuʹrrummši tuejjeei lie täʹbbe iʹlmmtam ÕM:i ooumažvuõiggâdvuõttpiisarkådda, što sij jårrâʹstte läittmõõžž. Iʹlmmtõõzz läittmõõžž jårrâsttmõõžžâst vuõltteeš Geneve-gåårda noorõõttâm ÕM:i ooumažvuõiggâdvuõttkomitea išttmõʹšše, kååʹtt poott täʹbbe 17.7.
Sääʹmteeʹǧǧ halltõs tuäivv ooudårra viikki õhttsažtuâj lääʹdd riikkorgaani- da veʹrǧǧniiʹǩǩivuiʹm.
Lââʹssteâđ:
Tuomas Aslak Juuso
Saaǥǥjååʹđteei sâjjsaž
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi