Suʹvddi jâskk tuʹtǩǩummuž kuõskeeʹl Sääʹmteeʹǧǧ eeʹjj 2023 vaalid – Sääʹmteeʹǧǧ vaal-luʹvddkååʹddest da halltõõzzâst lij leämmaž primmum mäinn čåuddmõõžžeez
Suʹvddi lij ouddam 7.5.2025 tuʹmmstõõǥǥ, koonn mieʹldd tõt jâskk õuddtuʹtǩǩummuž Sääʹmteeʹǧǧ eeʹjj 2023 vaalid kuõskki äʹššobbvuõđâst. Tuʹtǩǩummuž loopptet nuʹtt čårstem- ǥu veʹrǧǧõõlǥtõõzzâst läʹǧǧstõõttâm eppõõllmõõzz kuõskeeʹl. Suʹvddi ǩeäčč, što Sääʹmteeʹǧǧ vaal-luʹvddkååʹddest da halltõõzzâst lij leämmaž primmum mäinn čåuddmõõžžeez, ij-ǥa aaʹššin leäkku mäinn eppõõllâd reäkkõõzz.

Suʹvddi lij tuʹmmstõõǥǥstes välddam lokku Ââʹlmõs vaaldâšmvuõiggâz da ÕM komiteai čåuddmõõžžid da täi vuâđald ǩiõččâm, što Sääʹmteeʹǧǧ vaal-luʹvddkååʹddest da halltõõzzâst lij leämmaž primmum mäinn čåuddmõõžžeez.
– Jiijjeen vuäinnmõš lij čõõđ ääiʹj leämmaž tõt, što jurddi Sääʹmteeʹǧǧ vaal-luʹvddkååʹdd da halltõõzz harjjtem čårstummšest lie vuâđteeʹm. Suʹvddi tuʹmmstõk leäi vueʹrddmest da tõt čuäʹjat, što čårstummuš leʹbe veʹrǧǧõõlǥtõõzzâst läʹǧǧstõõttmõš ij leäkku šõddâm, särnn saaǥǥjååʹđteei sâjjsaž Tuomas Aslak Juuso.
Tuʹmmstõõǥǥstes suʹvddi ǩeäčč, što Sääʹmteeʹǧǧ vaal-luʹvddkååʹdd da halltõõzz tuʹmmstõõǥǥ lie vueʹǩǩsânji vuâđđtõllum da tõin vääʹldet veiddsânji lokku äšša vaaikteei vuõiggâdvuõttvuâkkõõzzid.
– Tuäivam, što Sääʹmteeʹǧǧ tååim viggtummuš da viârtõõzz, kooi mieʹldd Sääʹmteeʹǧǧest âânčeš miõllvääʹld tuʹmmstõktuâjast, poʹtte suʹvddi tuʹmmstõõǥǥ mieʹldd. Õlmmsest saǥstõõllmõõžžâst lij haaʹluum raajjâd negatiivlaž miõllkoovid Sääʹmteeʹǧǧ toiʹmmjummšest da ååʹn leʹčči äiʹǧǧ täi miõllkoovi teevvmõʹšše, juätkk Juuso.
Proseʹss lij leämmaž õõutstõʹsse lossâd da viikkâm jiânnai viõǥǥid. Juuso tuäivv, što Sääʹmteʹǧǧ vuäǯǯ ååʹn tuâjjrääuh takai tuâjeez håiddmõʹšše.
Suʹvddi tuʹmmstõõǥǥ mieʹldd õuddtuʹtǩǩummuž ääʹššest jõõskât tõn diõtt, što suʹvddi puäʹđči kueʹđđed viârtõõzz kaaggǩâni ij-ǥa tääʹrǩes privat leʹbe aalmilaž oudd kaiʹbbe tuʹtǩǩeem juätkkmõõžž da viârtõõzz kaggmõõžž. Tuʹmmstõõǥǥ mieʹldd juʹn čõõđtum õuddtuʹtǩǩeemtååimai vuâđald lij eža aaibšemnalla, što ääʹššest jie leäkku tuõđnallšem määin viârtõõzz kaggâm tuärjjan.
Ääʹšš tueʹǩǩen lij tõt, što pååʹles eppõõli Sääʹmteeʹǧǧ vaal-luʹvddkååʹdd da halltõõzz 2020–23 vuäzzlai vieʹrrlõõvvâm Ââʹlmõs vaaldâšmvuõiggâz tuʹmmstõõǥǥi vuâstta veʹrǧǧõõlǥtõõzzâst läʹǧǧstõõttmõʹšše da čårstummša kueʹđeeʹl priimǩani 63 ooumžed eeʹjj 2023 sääʹmteʹǧǧvaali vaal-loǥstõʹǩǩe. Čårstemreäkkõseppõõllmõš vuâđđõõvi tõõzz, što täk 63 ooumžed jie leäkku vuäittam jiõnsted leʹbe äʹlǧǧed võboršeʹǩǩen sääʹmteʹǧǧvaalin 2023.
Lääʹddjânnam lij vuäǯǯǯam ÕM ooumažvuõiggâdvuõttsuåppmõõžži vuåppâmorgaanin kolmm viârteei čåuddmõõžž iiʹjjin 2019 da 2022 kuuleeʹl Sääʹmteeʹǧǧ vaal-loǥstõʹǩǩe. ÕM ooumažvuõiggâdvuõttkomitea da rooddsuäʹrddem vuâsttsaž komitea (CERD) õõlǥti tuuʹl Lääʹddjânnam täʹrǩsted sääʹmteʹǧǧlääʹjj säʹmmlai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ ciʹsttjeeʹjen. Sääʹmteʹǧǧlääʹǩǩ lij ååʹn vuâđđlääʹǩǩvälljkååʹdd ǩiõttʼtõõllmõõžžâst.
Suʹvddi teâđtõs: Saamelaiskäräjävaaleihin liittyvä esitutkinta lopetettu (12.5.2025)
Lââʹssteâđ:
Tuomas Aslak Juuso
Saaǥǥjååʹđteei sâjjsaž
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi
Leo Aikio
I väärrsaaǥǥjååʹđteei
040 621 6505
leo.aikio@samediggi.fi