Sámediggi doarjjui sámediggeláhkaevttohusa vuođđoláhkaváljagotti almmolaš gullamis – ”Mii leat ovddidanmielain jođus”

Vuođđoláhkaváljagotti almmolaš gullan sámediggeláhkaevttohusas álggii duorastaga 17.10. dmu 8 riikkabeivviid Uhcaparlameantta auditorias.

Sámedikkis gullamii oassálaste sátnejođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi, I várresátnejođiheaddji Leo Aikio, II várresátnejođiheaddji Tuomas Aslak Juuso ja láhkačálli Kalle Varis.

– Suoma Sámediggi doarju stáhtaministtar Petteri Orpo (olg) ráđđehusa evttohusa sámediggelágas. Evttohus lea máŋgga ráđđehusbajis geahččaladdon oppalašvuohta, man mii bastit dohkkehit. Mii leat ovddidanmielain jođus, muitala sátnejođiheaddjijoavku Pirita Näkkäläjärvi, Leo Aikio ja Tuomas Aslak Juuso.

Gažaldagas lea Orpo ráđđehusa ovttamielalaš láhkaevttohus

Sátnejođiheaddji Näkkäläjärvi muitalii sáhkavuorus sámediggeláhkaevttohusa duogážis, láhkaevttohusa mearkkašumis sámegielaid ja kultuvrra sirdimis maŋit buolvvaide ja maiddái sámegielaid guovddáš sajádagas sámiid searvvušlaš eallimis.

–  Suomas golbma ealli sámegiela ja sámekultuvra leat riggodat. Gielaid ja kultuvrra sirdin boahtte buolvvaide lea midjiide buot deháleamos ášši. Mii dárbbašit dasa goittotge suopmelaš servodaga veahki, ja nana doarjjan maiddái ráđđehusa evttohusa mieldásaš sámediggelága, muitalii sátnejođiheaddji Näkkäläjärvi sáhkavuorus.

Sátnejođiheaddji Näkkäläjärvi muittuhii, ahte sámediggeláhkaevttohus lea stáhtaministtar Orpo (olg) ráđđehusprográmmas ja ahte láhka lea bukton riikkabeivviide ráđđehusa ovttamielalaš evttohussan. Sámedikki dievasčoahkkin doarju láhkaevttohusa jienain 15–3, 1 guoros jietna.

Várresátnejođiheaddjit deattuhedje olmmošvuoigatvuođaid ja osolašvuođa

Sámedikki II várresátnejođiheaddji Tuomas Aslak Juuso sáhkavuorru gieđahalai Suoma riikkaidgaskasaš geatnegasvuođaid ja eamiálbmotvuoigatvuođaid. Juuso bajidii sáhkavuorus ovdan dubmejeaddji čovdosiid, maid ON:id olmmošvuoigatvuođakomitea ja nállevealaheami vuostásaš komitea (CERD) leat addán Supmii jagiin 2019 ja 2022, sámediggelága tulkojumis. Komiteat geatnegahttet Suoma dárkkistit sámediggelága nu, ahte dat gudnejahttá sámiid iešmearridanvuoigatvuođa.

–  Láhkaevttohus lea doaibmi kompromissa. Dat lihkostuvvá ollašuhttit ovddibu buorebut sihke Suoma riikkaidgaskasaš čatnasumiid, olmmošvuoigatvuođaid, Suoma vuođđolága ja eará sámiid guoski álbmotlaš láhkaásaheami, muitalii II várresátnejođiheaddji Juuso sáhkavuorus.

I várresátnejođiheaddji Leo Aikio bajidii ovdan sáhkavuorus evttohuvvon ovttasdoaibman- ja ráđđádallangeatnegasvuođa, man dárkkuhussan lea sihkkarastit, ahte virgeoapmahaččat ráđđádallet sámiiguin nu, ahte figget oktasaš ipmárdussii.

–  Ođđa láhka čielggasmahtášii doaibmannjuolggadusaid máŋgga sierra áššeoppalašvuođa buohta. Čielgasut njuolggadusat ráhkadit ovddeža buoret vuođu sámiid ruovttuguovllu eallinfámu ja fitnodatdoaimma ovddideapmái. Čielga doaibmannjuolggadusat buoridit áššiide ovddalgihtii ráhkkaneami, gávnnahii I várresátnejođiheaddji Aikio sáhkavuorus.

Dilálašvuohta ja sáhkavuorut gávdnojit neahtas

Gullama sáhttá geahččat neahttavurkkohussan čujuhusas https://verkkolahetys.eduskunta.fi/fi/

Sámedikki ovddasteaddjiid sáhkavuorut vuođđoláhkaváljagotti almmolaš gullamis sámediggeláhkaevttohusas 17.10.:

Sátnejođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi sáhkavuorru (suomagillii)

I várresátnejođiheaddji Leo Aikio sáhkavuorru (suomagillii)

II várresátnejođiheaddji Tuomas Aslak Juuso sáhkavuorru (suomagillii)

Sámedikki cealkámuš ráđđehusa evttohusas (HE 100/2023) riikkabeivviid vuođđoláhkaváljagoddái láhkan sámedikkis addojuvvon lága ja rihkuslága 40 logu 11 §:a nuppástuhttimis

Lassedieđut:

Pirita Näkkäläjärvi
Sátnejođiheaddji
044 753 3766
pirita.nakkalajarvi@samediggi.fi

Liŋkkat:

Ráđđehusa evttohus (HE 100/2023 vp) riikkabeivviide láhkan sámedikkis addon lága ja rihkuslága 40 logu 11 §:a nuppástuhttimis