Sääʹmteʹǧǧlääʹjj tiuʹddepiijjmõõžž valmštõõllmõš ouddan podd pooddi

– Sääʹmteʹǧǧlääʹjj tiuʹddepiijjmõõžž valmštõõllmõš lij jåʹttʼjam pooddi mieʹldd. Kõõččmõõžžâst lij veiddsõs proseʹss, koon valmštõõllmõš veekk ääiʹj. Leäʹp alttääm Sääʹmteeʹǧǧ tuâjjlažkådda jurddum teâđtempooddid lääʹjj vaaiktõõzzin. Pueʹttep teâđted lääʹjj tiuʹddepiijjmõõžž ouddneen lââʹzz, särnn Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteeʹj sâjjsaž Tuomas Aslak Juuso. 

Tuâjjriâššmõõžž oođummuš pieʹǩǩen tiuʹddepiijjmõõžž

Lääʹjj tiuʹddepiijjmõš õõlǥat Sääʹmteeʹǧǧ tuâjjriâššmõõžž oođummuž. Sääʹmteeʹǧǧ halltõs vuâđđii påʹrǧǧmannust 2025 tuâjj-joouk oođeemtuâj vääras. Täävtõssân lij vuäǯǯad oođuum tuâjjriâššmõšeʹtǩǩõs ǩiõttʼtõõllmõʹšše Sääʹmteeʹǧǧ jooulmannu såbbra. 

Tuâjj-joouk tuâjjan lij valmštõõllâd eʹtǩǩõs tuâjjriâššmõõžž oođeem diõtt vaʹstteed ânnʼjõž-sââʹj da taarbid. Tuâjj-joukk vaʹsttad še tuâjjlažkååʹdd kuullmõõžžâst õhttsažtåimmamlääʹjj meâldlânji.  

Halltõs nõõmti tuâjj-jouʹǩǩe puõʹtti oummuid: 

• saaǥǥjååʹđteeʹjjkååʹdd 

• halltõõzz vuäzzlaid Inka Musta da Karen-Anni Hetta 

• vaaldâšmjååʹđteeʹj 

• tuâjjsuõjjlemväʹlddõsneeʹǩǩ 

• luõʹttjemväʹlddõsneeʹǩǩ  

Tuâjjlažkåʹdd nõõmti tuâjj-jouʹǩǩe tuâjjlažjååʹđteeʹjj- da tuâjjlažeeʹttkõõʹsti tuâjjlažkåʹddsåbbrest 28.8.2025. Tuâjj-joouk väʹlddčiõlǥteeʹjen tåimm lääʹǩǩpiisar Kalle Varis. Tuâjjlažkåʹddvaaldâšm da tällõõzz kuõskki aaʹššin čiõlǥteeʹjen tåimm vaaldâšmjååʹđteeʹjj Pia Ruotsala-Kangasniemi. 

Valmštõõllmõõžž ouddneen tuâjj-joukk puätt raukkâd ehdtõõzzid Sääʹmteeʹǧǧ vuäzzlain da väärrniiʹǩǩin, luʹvddkooʹddin da jeeʹres taarbšeei tåimmorgaanin di tuâjjlažkååʹddest. 

Oođummuž tåimmjummša eeʹjj loʹppe mõõneeʹst

Lääʹjj oođummuš pohtt mieʹldes še jeeʹres muttsid Sääʹmteeʹǧǧ tåimmjummša. Oođummuž mieʹldd väärrsaaǥǥjååʹđteeʹj tåimma tuâjast väʹlddtåimmsânji. Lââʹssen Sääʹmtegga vuâđđeet nellj ođđ veeʹrj. Veeʹrj vuâđđeet primmum ođđ tuâjjriâššmõõžž vuâđald, da tõk šâʹdde ooccma eeʹjj 2026 aalǥâst.  

Õhttsažtåimmjummuš da saǥstõõllâmõõlǥtõs

Sääʹmteʹǧǧlääʹjj 9 § lij peeiʹvtõõvvâm lääʹjj oođummuž mieʹldd õhttsažtåimmam- da saǥstõõllâmõõlǥtõssân. Sääʹmteʹǧǧ da vuõiggâdvuõttministeria peeiʹvte õhttsažtuâjast veʹrǧǧniiʹǩǩid jurddum vuäppõõzz 9 § suåvldummšest čõõuč poodd. Vuäppõõzz valmštõõđeen vuõiggâdvuõttministeria jääʹrjast veʹrǧǧniiʹǩǩid škooultõõzz ääʹššest.  

Ouddâl lääʹjj viõʹǩǩešõddmõõžž jåttjam sääʹmteʹǧǧlääʹjj 9 § meâldlaid suåvldet vuäʹmm lääʹjj. Viõʹǩǩešõddmõõžž mâŋŋa älggam saǥstõõllâmproseeʹssid suåvldet ođđ lääʹjj 9 § meâldlaž obbvuõđid. 

Jeeʹres vaaldšemvuõđla tååim da nõõmtummuž

Sääʹmteʹǧǧ tåimm juätkast riikkveäʹǩǩveʹrǧǧneʹǩǩen. Tät miârkat, što Sääʹmteʹǧǧ tuʹmmai Sääʹmteeʹǧǧ pääiʹǩ miõttâmvuâla veäʹǩǩtieʹǧǧin. Lââʹssen ođsmõõvvâm läkka lij ǩeeʹrjuum, što Sääʹmteʹǧǧ tåimm sääʹm-mättʼtõõzz da -škooultõõzz äʹšštobddjen. Täi aaʹšši valmštõõllmõʹšše liâ norrum siiʹsǩtuâjj-joouk, kooi tuâjjan lij valmštõõllâd ääʹšš.  

Sääʹmteʹǧǧ nõõmti såbbreʹstes 29. čõhččmannust viiđad väʹlddveärlaž vuäzzla da kueʹhtt väärrneeʹǩǩ Sääʹmteeʹǧǧ halltõʹsse. Vuäzzlaid nõõmteš toiʹmmjempââjas 1.8.2025-30.11.2027. Tän mâŋŋa Sääʹmteeʹǧǧ halltõõzzâst koʹlle vuäzzliʹžžen Sääʹmtiiʹǧǧi saaǥǥjååʹđteeʹjj, kueʹhtt väärrsaaǥǥjååʹđteeʹj da vitt jeeʹres vuäzzla di kueʹhtt väärrneeʹǩǩ. 

Vaali beäʹlnn lääʹjj leät oođuum määŋgain naaʹlin. Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar nõõmti vaal-luʹvddkååʹdd såbbreʹstes 18. ǩieʹssmannust 2025 oođuum lääʹjj õõlǥtõõzzi vuâđald. Vaal-luʹvddkååʹdd saaǥǥjååʹđteeʹjen vaʹlljeeš Juha Tapiola. Vaal-luʹvddkåʹdd lij čõhččmannu poodd âânnam riâššõõttâmsåbbar da puätt teâđted ääiʹjpoddsaž aaʹššin.  

Lääʹjj tuâǥǥaž da täävtõõzz

Tääʹssvääʹld presideʹntt Alexander Stubb raavii 27.6.2025 lääʹjj eeʹttiǩ-kååʹdd 19.6.2025 tuejjeem tuʹmmstõõǥǥ meâldlânji. Oođuum lääʹjj täävtõssân lij raaveed säʹmmlai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ di pueʹreed säʹmmlai ǩiõlâs da kulttuurâs kuõskki jiõččvaaldâšm tåimmamoudldõõzzid. Oođummuž mieʹldd Lääʹdd lääʹjjšiõttummuž aʹrvvõõlât åårram pueʹrben liinjâst meeraikõskksaž ooumažvuõiggâdvuõttsuåppmõõžži da meeraikõskksaž vuõiggâdvuõttouddnummšin. 

• Ääiʹjtäässʼsaž lääʹǩǩ Finlexist: Lääʹǩǩ sääʹmteeʹǧǧest (974/1995)  

Lââʹssteâđ:

Tuomas Aslak Juuso
Saaǥǥjååʹđteeʹj sâjjsaž
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi 

Pia Ruotsala-Kangasniemi
Vaaldâšmjååʹđteei
040 726 2688
pia-ruotsala@samediggi.fi