Nuõrttsäʹmmlai jaaʹmmji maacctem diõtt sååbbar Njeäʹllmest – Tuõivvjen leʹčči vuäǯǯad jaaʹmmjid mååust ääuʹd raauhu
Taarr Sääʹmteʹǧǧ jäʹrjsti 10.6. Taarr Njauddmest da 11.6. Njeäʹllmest saǥstõõllâmpooddid nuõrttsäʹmmlai jaaʹmmji maacctem diõtt.
Njeäʹllem kaaunõõttmõʹšše noorõʹtte väjjaǥ 20 nuõrttsäʹmmliʹžžed saǥstõõllâd Paččjooǥǥ ruõkkâmsuâllʼjest eeʹjj 1958 kuåivvum sääʹm jaaʹmmji vueiʹtlvaž maacctummšest di oʹđđest ruõkkmõõžžâst.
Ruõkkâmsõõʹjines kaggum 21 jaaʹmmjed lie õuddkriistlaž ääiʹjest ääʹljeeʹl 1310-lååǥǥast sa eeʹjj 1925 ruõkkum jaaʹmmji räjja.
Njeäʹllmest aaʹššin leʹjje Runar Myrnes Balto Taarr Sääʹmteeʹǧǧest di Jan Bjaalie da Johannes Falk Paulsen Oslo universiteeʹttest. Noorõõttmõõžžâst Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧ eeʹttkõʹsttjen leäi halltõõzz vuäzzlaž Tauno Ljetoff.
Ääʹšš čuäjtõõllâm mâŋŋa saǥstõõllmõõžžâst pââʹjmõsân leʹjje kõõččmõõžž tõn diõtt, što haaʹleet-a jaaʹmmjid ruõkkâd oʹđđest da jos haaʹleet, de koozz da mõõnn nallšem jäʹrjstõõllmõõžživuiʹm. Tõn še smiõʹtte, haaʹleʹčet-a vueiʹtlvânji tuejjeed lââʹzz tuʹtǩǩummšid õuʹddel vueiʹtlvaž maacctummuž. Saǥstõõllmõõžžin pâjjni tuõiv vuäǯǯad jaaʹmmjid mååust ääuʹd raauhu.
– Pääiʹǩ âʹlnn åårram säʹmmla čuuʹt leʹjje tõn miõlâst, što jaaʹmmjid õõlǥči vuäǯǯad mååust ääuʹd raauhu da ruõkkâd Svanvik ruõkkâmsâjja seämma päikka, koozz juʹn vueʹss jaaʹmmjin lij ääiʹjben ruõkkum. Jaaʹmmji mieʹldd ruõkkum käälvai maacctummšest še saǥstõʹlle, särnn Sääʹmteeʹǧǧ halltõõzz vuäzzlaž Tauno Ljetoff.
Taarr Sääʹmteeʹǧǧest meäʹrreemväʹldd jaaʹmmji maacctummšest
Taarr Sääʹmteʹǧǧ lij vuäǯǯam raukkmõõžž maaccted 21 sääʹm jaaʹmmjed Paččjooǥǥâst, Saujj-Varjjlest. Jaaʹmmi lie Paččjooǥǥ siid aazzi da tõk lie määŋgai čueʹđi iiʹjji pââʹjest. Paččjooǥǥ sijdd juâkkjõõvi riikki raaji ǩieʹssem diõtt da ruåđ jälste ååʹn Taarrjânnmest, Lääʹddjânnmest da Ruõššjânnmest.
Jaaʹmmi lie ååʹn Oslo universiteeʹtt bioantropolooglaž norldõõǥǥin. Taarr Sääʹmteeʹǧǧest, Oslo universiteeʹttin tuejjuum suåppmõõžž pääiʹǩ, lij meäʹrreemväʹldd tõʹst, âlgg-a jaaʹmmjid maaccted, što tõid vuäitče ruõkkâd oʹđđest. Ääʹšš valmštõõllâd lij aalǥtum tuâjj-joukk, koʹst lie eeʹttkõsttum Oslo universiteʹtt, Äʹvv Saaʹmi Muʹzei, Saaʹmi Siidsååbbar da Taarr Sääʹmteʹǧǧ. Tuâjj-joukk juätkk ääʹšš valmštõõllmõõžž, što tõn vueiʹtet viikkâd Taarr Sääʹmteeʹǧǧ tiuddsåbbar tuʹmmeemnalla.