Sääʹmteʹǧǧ kaaggi ÕM:st ouʹdde KHO tuʹmmstõõǥǥid da juätkkjeei ooumažvuõiggâdvuõttneuʹrrummšid

Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteeʹjj Pirita Näkkäläjärvi kaaggi vuõssarggân 15.4. ââʹnnem saaǥǥâst ouʹdde Sääʹmteeʹǧǧ vaal-loǥstõʹǩǩe õhttneei ooumažvuõiggâdvuõttneuʹrrummšid, viʹjttjeeʹl še Ââʹlmõs vaaldšemvuõiggâz tuʹmmstõõǥǥid lââʹzzted 65 oummu vaal-loǥstõʹǩǩe Sääʹmteeʹǧǧ orgaani tuʹmmstõõǥǥi vuâsttsânji da oʹđđest ââʹnned eeʹjj 2023 sääʹmteʹǧǧvaalid.

– Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧ vuäinalm lij čiõlgg. KHO ođđ tuʹmmstõõǥǥ neuʹrree âʹpet Lääʹddjânnam säʹmmlai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ alggmeeran di meeraikõskksaž ooumažvuõiggâdvuõttsuåppmõõžžid. Ǩeʹhttep Lääʹddjânnam teevvad sääʹmteʹǧǧlääʹjj vueiʹtlva sõrgg ooumažvuõiggâdvuõttneuʹrrummši loopptem diõtt, säärnai Näkkäläjärvi jiijjâs saaǥǥâst.

Saaǥǥjååʹđteeʹjj Näkkäläjärvi särnn, što jiõnnvuõiggâdvuõttkriteeʹr čõõđteǩânai oummui lââʹzztummuš Sääʹmteeʹǧǧ vaal-loǥstõʹǩǩe lij säʹmmlai päkksuddeem väʹlddnarooʹde.

– KHO tuʹmmstõk leäi samai maantõõttmõš, ǥu alggmeerai suddeempolitiikk ij leäkku ânnʼjõžääiʹj meâldlaž. Sääʹmteʹǧǧ ij kuuitâǥ ääiǥ luõvted. Leäi vääžnai piâssâd raportâʹstted ÕM:id vueʹjjest tâʹlles. Leäʹp vieʹljest nuʹt jieʹččen meera ǥu pukid maaiʹlm alggmeeraid tõn, što juäʹtǩǩep säʹmmlai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ peälštummuž, saaǥǥjååʹđteeʹjj Näkkäläjärvi särnn.

Sääʹmteeʹǧǧ halltõs lij analysâʹsttmen KHO tuʹmmstõõǥǥid da tuʹmmai vueiʹtlvaž juätkktååimain mâʹŋŋlubust.

Sääʹmteeʹǧǧ delegaatio ÕM alggmeerai põõšši fooruumâst lij saaǥǥjååʹđteeʹj lââʹssen meeraikõskksaž aaʹšši piisar Inka Saara Arttijeff. Lââʹssen nuõrisuåvtõõzz eeʹttǩeeʹjen määʹtǩest liâ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjj Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjj Helmi Ljetoff.

Saaǥǥjååʹđteeʹjj Näkkäläjärvi maainast määŋgast čårršõddmõõžžâst, mâta 18.4. jäʹrjstemvuâla pooddâst Alggmeer eeʹttǩeeʹji da instituutioi viõkksab vuässõõttmõõžž ooudâsviikkmõš ÕM:st (Way forward with the enhanced participation of the Indigenous Peoples’ representatives and institutions in the UN) da nuʹt vueiʹneeʹl 18.4. jäʹrjstemvuâlast pooddâst säʹmmlai tobdlmi juâkkmõš: alggmeerai jiõnn äimmõsmuʹttemtuʹtǩǩummšest (Sharing Sámi Experiences: Indigenous Voices on Climate Intervention Research).

ÕM alggmeerai põõšši foorum lij ekksaž šõddmõš

ÕM alggmeerai põõšši foorum (The United Nations Permanent Forum on Indigenous Issues, UNPFII) lij eeʹjjest 2000 vuâđđuum ÕM tällõs- da sosiaalsuåvtõõzz (Economic and Social Council, ECOSOC) vuâllsaž vuäppõõzzuʹvddi tåimmorgaan, koozz koʹlle 16 jiõččnaž äʹšštobddivuäzzla. Halltõõzz nõõmte kääuʹc vuäzzla da alggmeer kääuʹc vuäzzla.

Fooruum tuâjjan lij kaggâd saǥstõõllmõʹšše alggmeeraid kuõskki kõõččmõõžžid jeäʹrben tällõõzzlaž da sosiaalʼlaž ouddnummuž, kulttuur, pirrõskõõččmõõžži, škooultõõzz, tiõrvâsvuõđ da ooumažvuõiggâdvuõđi vuuʹdest. Põõšši foorum oudd siâzztõõzzid di tåimm kõskksaž foorumân riikki, alggmeerai di ÕM spesiaalorganisaatioi kõskksaž vuârrsaʹǩǩe. Tõt noorââtt såbbra õõutvuâra eeʹjjest ÕM väʹlddpääiʹǩest New Yorkâst.

UNPFII Twenty-Third Session: 15-26.4.2024
Theme: Enhancing Indigenous Peoples’ right to self-determination in the context of the United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples: emphasizing the voices of Indigenous youth

Lââʹssteâđ:

Pirita Näkkäläjärvi
Saaǥǥjååʹđteeʹjj
044 7533 766
pirita.nakkalajarvi@samediggi.fi 

Inka Saara Arttijeff
Meeraikõskksaž aaʹšši piisar
050 574 7629 / 010 839 3198
inka-saara.arttijeff@samediggi.fi