Sääʹm sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzi õõudâsviikkmõš ij šõõdd riʹjttjeei da põõšši resuursitaa

Sosiaalsueʹrj siltteemkõõskõõzzi väʹlddkååddlaž čuõppmõõžž vaaree Poske sääʹmjuâkkaz sääʹmǩiõllsai da kulttuurmeâldlaž sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzi õõudâsviikkmõõžž. Sámi Poske toiʹmmai Tâʹvv-Lääʹdd siltteemkõõskõõzz (Poske) da Lappi pueʹrrvââjjamvuuʹd (Lapha) suåppmõškueiʹmmen, leša vaaldâšm peäʹlnn juâǥǥas sâjjan Sääʹmteeʹǧǧ soti-sektoor õhttvuõʹtte.

Sámi Poske väʹlddkååddlaž spesiaaltuâjjan (1411/2001) lij säʹmmlai sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzi väʹlddkååddlaž õõudâsviikkmõš di tõõzz kuulli tuʹtǩǩeem-, škooultem- da ärvvtõõllâmtåimm. Lâssnam tarbb sääʹmǩiõllsaid sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzid kuâsttai jeeʹrab mieʹldd ââʹǩǩoummui kääzzkõõzzi taarb šorrnummšen di aktiivlaž ǩiõlljeälltemtuâj mieʹldd päʹrnnpiârrji kääzzkõõzzi šorrneei tarbbân. Säʹmmlai sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzi õõudâsviikkmõš ij šõõdd resuursitaa.

Riikkvääraiministeria eeʹjj 2025 budjeʹtteʹtǩǩõõzz mieʹldd Poske sääʹmjuâkkaz resuursid ääiǥat čuõppâd ääiʹjbest. STM valmštââll muttsid sosiaalsueʹrj siltteemkõõskõstååim lääʹǩǩvuõđđu da põõšši čuõppmõõžžid siltteemkõõskõõzzi teäggtõʹsse da siltteemkõõskõõzzi meärra. Täk eʹtǩǩuum muttâz vaaikteei miârkteeinalla Tâʹvv-Lääʹdd siltteemkõõskõõzz sääʹmjuâkkaz (Sámi Poske) toiʹmmjummša. Juâkkaz toiʹmmjem resuurs lie čuõppum juʹn mäŋggan eeʹjjest ääiʹjben, nääiʹt ânnʼjõž resuurs lie samai vännai taʹrbbe veʹrddeeʹl.

Eeʹjj 2025 aalǥâst sosiaalsueʹrj siltteemkõõskõõzzid mahssum riikkveäʹǩǩvuõđ mieʹrr leʹčči õhttsiʹžže 1 250 000 euʹrred da sosiaalsueʹrj siltteemkõõskõõzzi riikkveäʹǩǩvuõđ mieʹrr ǩeäppneʹče âlddsin peälla ääiʹjbest. Plaanum čuõppmõõžži mieʹldd Poske sääʹmjuâkkaz 1,5 % riikkveäʹǩǩvuõđâst miârkkšõõvče 18 000 euʹrred veäʹǩǩvuõđ eeǥǥas 2025 koin ij teänab vuäitči paʹlǩǩeed põõssi tuâjjla. Riikkveäʹǩǩvuõʹtte plaanum čuõppmõõžžin da veäʹǩǩvuõđ meäʹrtõõvvâmvuâđain Poske sääʹmjuâkkaz toiʹmmjummuš da toiʹmmjemõudldõõzz poʹtte.

Sääʹmteeʹǧǧ mieʹldd plaanum riikkveäʹǩǩvuõttmieʹrin Poske sääʹmjuâkkaz toiʹmmjummuš da toiʹmmjemõudldõõzzid sääʹm oummui kääzzkõstaarbi lokku välddmõšân da sääʹmǩiõllsai da kulttuurmeâldlaž kääzzkõõzzi õõudummšen koolm sääʹmǩiõʹlle jouʹdde vooʹps vaar vuâlla. Täi riikk tååimaivuiʹm sääʹmǩiõllsa oummu lie jouddmen jeeʹresärvvsaž sâjja veʹrddeeʹl lääʹddǩiõllsai väʹlddmeeru. Plaanum muttsivuiʹm da čuõppmõõžžin lie samai miârkteei da kookkaskueʹddi vaaiktõõzz säʹmmlai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõʹtte da vuâđđlääǥǥlaž ǩiõlʼlaž da kulttuurlaž vuõiggâdvuõđi teâuddjummša sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzin.

Sääʹmtegga âlgg staanâd oođõõzzi õhttvuõđâst di tõi mâŋŋa riʹjttjeei resuursid da sââʹj saaʹmi kääzzkõstaarbi lokku väʹlddma väʹlddkååddlaž spesiaaltuâj meâldlânji. Ânnʼjõž 1,5 % veäʹǩǩvuõtt ij leäkku riʹjttjeei da sääʹmteʹǧǧ eʹtǩǩad serddmõõžž ǩiiddâs pelljmieʹrǩǩuum resuʹrsse. Tän mieʹldd leʹčči vueiʹtlvaž tuõđlaž da õõutverddsaž toiʹmmjemresuʹrsse nuuʹbbid siltteemkõõskõõzzid veʹrddeeʹl da õõut tiuddäiggsaž tuâjjla paʹlǩǩummša da säʹmmlaid jurddum õõuʹdeemtåimma.

Lââʹssteâđ:

Tuomas Aslak Juuso
II väärrsaaǥǥjååʹđteei
040 687 3394 / 010 839 3101
tuomas.juuso@samediggi.fi

Darija Semenoja
Poske sääʹmjuâkkaz plaanni
darija.semenoja@samediggi.fi