Sääʹmteʹǧǧ: Tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttkomissio tiʹllʼjem jeeʹrab čiõlǥtõs äimmõsmuttâz vaaiktõõzzin sääʹmkulttuuʹre äävad ođđ ǩeäin
Jeeʹrab čiõlǥtõõzz äimmõsmuttâz vaaiktõõzzin Lääʹdd sääʹmkulttuuʹre õlmstõʹtteš vuõssaarǥ 16.9. ougglõsõhttvuõđivuiʹm. Čiõlǥtõõzz lij raajjâm tuʹtǩǩeeijoukk Klemetti Näkkäläjärvi, Jouni J.K. Jaakkola da Suvi Juntunen vueʹssen riikksuåvtõõzz šiõtteem säʹmmlai tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttkomissio tuâjast.
Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteei Pirita Näkkäläjärvi õõʹni čiõlǥtõõzz õlmstâʹttempoodd kommeʹnttsaakkvuâr, koʹst son kaaggi õuʹdde mõõn tääʹrǩes lij teâttvuâđ raajjmõš äimmõsmuttsa šiõttlõõvvâmtååimain pukin säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjin.
Saaǥǥjååʹđteei Näkkäläjärvi âânn tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttkomissio jeeʹrab čiõlǥtõõzz ǩeäinnääʹveeʹjen, leša eman uuʹcces vueʹssen taarbšum teâttvuâđast.
– Âânam čuuʹt kaallšõs äʹššen tõn, što vuäǯǯap norrum õʹhtte tuʹtǩǩeemteâđ da äʹrbbvuõđlaž teâđ äimmõsmuttâz vaaiktõõzzin säʹmmlaid, pukid säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjid da säʹmmlai dommvoudda. Tät teâtt lij veâl čuuʹt ooccanj.
– Peʹcclõõžžam tõn, što mij tääiʹben tââʹvest čuuʹt ǩiõrddâp äimmõsmuttâz šõõddtem šorrneei pannaainâsvuõđâst, leša leäʹp kuʹǩǩen čåårast õuddmiârkkân ruânn seʹrddem pirrsaž tuʹtǩǩeemhaʹŋǩǩõõzzin, tuʹtǩǩeemteäggtõõzzâst da jeeʹresnallšem tååimain.
Saaǥǥjååʹđteei Näkkäläjärvi tuõđi saakkvuârstes äimmõsmuttâz da luâttjaukkâm leäʹmen eksistentiaalʼlaž vaarr pukid säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjid, kook lie meäccstummuš, kueʹllšeellmõš, uussmõš da noorrmõš, sääʹm ǩiõtt-tuâjj leʹbe duodji da puäʒʒhåidd.
– Ruõbdmõs šõŋŋvueʹjj lie äimmõsmuttâz mieʹldd lâssnam tââʹvest. Vaiʹǧǧes taaʹlvi mââʹjpeäʹlnn leäʹp õiʹdde jeällam čuuʹt kååʹšǩes da paašt ǩieʹzz. Pannaainâsvuõtt da õuddǩiõʹtte ärvvtõõllmõõžž väillmõš lie ođđ normaal. Äimmõsmuuttâs da tõõzz šiõttlõõvvmõš lie vuâđđ- da ooumažvuõiggâdvuõttkõõččmõš säʹmmlaid.
Näkkäläjärvi säärnai še, što äimmõsmuuttâs hueʹnad pueʹtti puõlvvõõǥǥi vuõiggâdvuõđ puuʹttes pirrõʹsse, tiõrvâsvuõʹtte, pueʹrrvââjjma da jiiʹjjes kulttuuʹre.
Jeeʹrab čiõlǥtõõzzâst kaaggât õhttân tåimman õuʹdde säʹmmlai äimmõsmuttsa šiõttlõõvvâmprograamm raajjmõõžž. Äimmõsmuttâz šiõttlõõvvâmprogramm pukid säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjid lij še õhtt Sääʹmteeʹǧǧ jooʹtti pââʹj prioriteeʹttin.
– Leäʹp valmštõõllmen prograamm õõutveäkka määŋgai õhttsažtuâjjkuõiʹmi vuiʹm. Programm âlgg vuâđđõõvvâd tuʹtǩǩuum tiõttu da säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž tiõttu. Ääʹššest lij ǩiirâs, tõn diõtt, što äimmõsmuttsa šiõttlõõvvmõš lij juʹn argg pukin säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjin, säärnai Näkkäläjärvi saakkvuârstes.
Äimmõsmuttâz vaaiktõõzz Lääʹdd sääʹmkulttuuʹre: Čiõlǥtõs Säʹmmlai tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttkomissiooʹje
Čiõlǥtõõzz mieʹrren lij puuʹtʼted teâđ äimmõsmuttâz vaaiktõõzzin sääʹmkulttuuʹre Lääʹdd säʹmmlai dommvuuʹdest. Čiõlǥtõõzz aunstõsân lie ääiʹjab tuʹtǩǩeemhaʹŋǩǩõõzzin tuejjuum mainstâttmõõžž, tuâjjpääʹj da tuʹtǩǩeemǩeerjlažvuõtt. Čiõlǥtõs taʹrǩstââll äimmõsmuttâz vaaiktõõzzid säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjid da tõid kuulli äʹrbbvuõđlaž tiõttu, vuõiǥmeâldlažvuõttkõõččmõõžžid di tiõrvâsvuõʹtte da pueʹrrvââjjma säʹmmlai ǩiõččmest. Čiõlǥtõs čuäʹjat, što muttâz šâʹdde määŋgain jeeʹres vuuʹdin, da sääʹmkulttuur lij čuuʹt čuõʒʒtõõvvi sââʹjest äimmõsmuttâz vuâstta. Säʹmmlai jieʹllempirrõs da äimmõs lie mottjam miârkteei nalla 1990-lååǥǥast ääʹljeeʹl.
Čiõlǥtõõzzâst čuäʹjtet konkreettlaž tååimaid, koivuiʹm vuäitči staanâd sääʹmkulttuur seillmõõžž äimmõsmuttâz paaldâst. Tååim õhttne nuʹt säʹmmlaid kuõskki lääʹǩǩšiõttummša, tuʹtǩǩummša, mättʼtõʹsse, vaaldšma, äʹrbbvuõđlaž teâđ ruõkkma ǥu dommvuuʹd kääzzkõõzzid še.
Lââʹssteâđ:
Pirita Näkkäläjärvi
Saaǥǥjååʹđteei
044 753 3766
pirita.nakkalajarvi@samediggi.fi
