Sääʹmǩiõli ougglõsmättʼtõshaʹŋǩǩõs vuäǯǯai juätkkteäggtõõzz – Haʹŋǩǩõõzzâst vueʹrdet põõšši čåuddmõõžžid
Uccjooǥǥ kååʹdd da Sääʹmteeʹǧǧ õhttsaž sääʹmǩiõli ougglõsmättʼtõõzz pilotthaʹŋǩǩõs lij vuäǯǯam juätkkteäggtõõzz. Mättʼtõs- da kulttuurministeria lij miõttâm haʹŋǩǩõʹsse teäggtõõzz eeʹjj 2023 räjja. Sääʹmǩiõli ougglõsmättʼtõshaʹŋǩǩõs aaʹlji eeʹjj 2018 da ânnʼjõž teäggtõs leäi miõttum eeʹjj 2021 loopp räjja.
Projeʹkttjååʹđteei Hanna Helander rämmaš juätkkteäggtõõzz diõtt. Tõt tuärjjad haʹŋǩǩõõzz täävtõõzz vuäǯǯad sääʹmǩiõli ougglõsmättʼtõõzz Lääʹddjânnmest põõšši vuâđ ool.
– Nuʹtt 70 proseʹntted vuâđđmättʼtõsâkksaž sääʹmpäärnain jälste da jåʹtte škooul säʹmmlai dommvuuʹd kooʹddi åålǥpeäʹlnn. Lij sami vääžnai, što sij še vuäǯǯa vueiʹttemvuõđ mättʼtõõttâd sooǥǥeez ǩiõl. Sääʹmǩiõli mättʼtõõzz põõšši vuâđ ool vuäǯǯmõš sääʹmvuuʹd åålǥpeäʹlnn lij tääʹrǩes ouddnemläuʹǩǩ täi sääʹmpäärnai ǩiõl da kulttuur ouʹdde, Helander teäʹddad.
Oouʹdeemtuâjj-joukk eʹtǩǩad še mättʼtõõzz põõššjen vuäǯǯmõõžž
Mättʼtõs- da kulttuurministeria piiji eeʹjj 2020 sääʹmǩiõl da sääʹmǩiõllsaž mättʼtõõzz oouʹdeemtuâjj-joouk, koon raportt valmštõõvi taʹnni njuhččmannust. Tuâjj-joukk eʹtǩǩad še, što sääʹm-mättʼtõõzz oouʹdeet põõšši vuâđ ool säʹmmlai dommvuuʹd åålǥpeäʹlnn.
Sääʹmǩiõli mättʼtõs ougglõsõhttvuõđin lij čuäʹjtõõttâm šiõǥǥ čåuddmõššân tõid škooulid, koin âʹlddmättʼtõõzz jäʹrjstummuš ij leäkku vueiʹtlvaž, tuâtt Sääʹmteeʹǧǧ škooultõs- da mättmateriaal-luʹvddkååʹdd saaǥǥtuõʹllʼjeei Tauno Ljetoff.
– Sääʹmǩiõl lie nuʹtt vaarvuâla, što tõi mättʼtõõzz õõlǥči vuäǯǯad jåʹttlõnji põõšši vuâđ ool. Tän poodd lij šiõǥǥ, što haʹŋǩǩõõzz tååim juätkkje, leâša vueʹrddep kõrrset põõšši čåuddmõõžžid, Ljetoff mušttal.
Sääʹmǩiõli ougglõsmättʼtõshaʹŋǩǩõs jääʹrjast Lääʹddjânnmest mainstum kooum sääʹmǩiõl, aanar-, nuõrtt- da tâʹvvsääʹmǩiõl, mättʼtõõzz säʹmmlai dommvuuʹd (Uccjokk, Aanar, Jeänõk da Suäʹđjel kååʹdd tâʹvv-vueʹss) åålǥpeäʹlnn. Haʹŋǩǩõõzz ääiʹj škooulniiʹǩǩi mieʹrr lij lâssnam juõʹǩǩ eeʹjj. Tän poodd haʹŋǩǩõõzz veäkka sääʹmǩiõl mättʼtõõzz vuäǯǯa pirr Lääʹddjânnam 92 škooulneʹǩǩed, koin 44 mättʼtâʹtte tâʹvvsääʹmǩiõl, 27 aanarsääʹmǩiõl da 20 nuõrttsääʹmǩiõl. Haʹŋǩǩõõzzâst lie mieʹldd 35 mättʼtõõzz jäʹrjsteeʹjed di 59 škooulâd.
Lââʹssteâđ:
Hanna Helander
Projeʹkttjååʹđteei
040 7012 094
hanna.helander(at)edu.utsjoki.fi
Arla Magga
Projeʹkttkoordinaattor
040 198 5033
arla.magga(at)samediggi.fi
