Sääʹmvuuʹd liikkummuš da spoort staarjõõttmõš -čiõʹlǧǧõstuâjj õlmstõttum

Sääʹmnuõr poʹhtte ouʹdde, što sääʹmkulttuuʹre kuulli liikkeemäʹrbbvuõđid jäʹrjstečeš šõddmõõžži õhttvuõđâst. Sääʹmvuuʹd sporttšõddmõõžž õõlǥči ââʹnned jieʹllemviõkksân õõutâst jeeʹres tuåimmjeeʹjivuiʹm. Äʹššen, koon õõlǥči viikkâd õõudâs, mainstõttum oummu kaggõʹtte jiiʹjjes jieʹnnǩiõlin jååʹđtum spoʹrtte piâssmõõžž. Še joukkspoort tuärjjõs da puki mieʹldd älšmâttmõš vueiʹnet vääžnʼjen.

Juõʹǩǩ nuʹbb eeʹjj aarktlaž vuuʹdest jäʹrjstet Arctic Winter Games -šõddmõõžž, kååʹtt nåårr õʹhtte pâʹjjel 2000 nuõr ǩeâštʼteeʹjid jeeʹres šlaajin. Nuõrisuåvtõõzz vuäzzla vuässõʹtte šõddmõʹšše eeʹjj 2018.

Čiõʹlǧǧõõzz mieʹldd õhtt vueiʹttemvuõtt tuärjjeed da viikkâd ooudâs säʹmmlai liikkummuž jieʹllemviõkkvuõđ lij lââʹzzted tõn kuâsttjemvuõđ. Kuâsttjemvuõđ da tobddâmvuõđ lââʹzzteʹče ouddmiârkkân tobddâz sääʹmmsporttniiʹǩǩi õuʹdde pohttmõš õhttsažtuâjast liikkummuž, kulttuur da čeäppõõzz tuåimmjeeʹjivuiʹm.  Sääʹmmsporttniiʹǩǩid vueiʹtči äʹjsmâʹtted vuässõõttâd jeeʹres šõddmõõžžid da projeeʹktid, kuäʹss päärnaid da nuõrid poouʹtet liikkõsnallšem ouddvueʹjjid, koid identifiâʹstted.

Sääʹm liikkeemkulttuur ooudâsviikkâmtuâi vueiʹttemvuõđin vueiʹnet luândlaž raajjõhttsažtuâjj da veeidas säiʹmmõõzz da nâânn silttummuš. Sääʹmvuuʹd pääʹrn da nuõr oʹcce staarjõõttmõõžž vueiʹttemvuõđid jiiʹjjes kååʹddest, ââlda åårrai kooʹddin da Taar beäʹlnn. Sääʹmnuõr tuäivva tääʹssärvvsaž da ouddcõõggõõtti liikkeemkääzzkõõzzi taʹrjjummuž sijvuiʹm seämma âkksaid.

Nuõr tuåivvu še, što ouddmiârkkân sääʹmkulttuuʹre õhtteei liikkummušnaaʹli neävvaid leʹčče laiʹnnʼjemnalla âânnmõõžž vääras da ouddmiârkkân kooʹddi tueʹllʼjam liikkummušneävvbaaŋkid nuõr eʹtǩǩee lââʹzztemnalla säʹmmlai liikkummša õhtteei neävvaid mâʹte čâustõõǥǥid leʹbe kueʹllšeeʹllemneävvaid.

Kooʹddi čårrsiidi staarjõõttâmvueiʹttemvuõđid âlgg staanâd

Sääʹmvuuʹd kooʹddi kõskksaž vuâđđprinsiipp leʹjje kuʹǩes määʹtǩ, aassi juâkkõõttmõš kåʹddkõõskõõzzid da siidid di tõt, što liikkummuškääzzkõõzzi taʹrjjummuš vuâđđââvv liikkummušläkka. Vueʹlǧǧemsââʹjjen pukin kooʹddin lie šiõǥǥ õhttsažtuâjjsäiʹmmõõzz kuälmad sektoor tuåimmjeeʹjivuiʹm liikkeemtuåimmjummuš riâššmõššân da ooudâsviikkâm vääras. Tän poodd puk vueiʹttemvuõđid jeäʹt kuuitâǥ äuʹǩǩuku nuʹtt jiânnai mäʹhtt leʹčči vueiʹtlvaž, mii seeičâstt liikkeemtuåimmjummuž meäʹr lââʹssen še liikkummušpaaiʹǩi äuʹǩǩummša da staarjõõttmõʹšše jiiʹjjes jieʹnnǩiõlin. Taarb lie čiõʹlǧǧõstuâi čuõvâst jeärben čårrsiidi staarjõõttâmvueiʹttemvuõđi staanmõõžžâst.

Šiõǥǥ liikkummuš staarjõõttâmvueiʹttemvuõđid määŋgin sääʹmvuuʹd kooʹddin taʹrjjee aktiivlaž frijjääiʹjtuåimmjeei.    Kååʹdd jiõčč taʹrjjee mutstõõleeʹl liikkummuš staarjõõttâmvueiʹttemvuõđid jeärben kåʹddkõõskõõzzi di čårrsiidi kõõskâst. Frijjääiʹj liikkummuž staarjõõttmõš jiiʹjjes jieʹnnǩiõlin ij ǥõs leäkku leämmaš pukin kooʹddin staanuum kåʹddtääʹzzest. Liikkeemtuåimmjummuž kooʹddin âʹte lie, leâša liikkeemtuåimmjummuž sääʹmǩiõlin lie occanj, da tõt lij rännʼjeei.  Uccjokk lij Lääʹddjânnam sääʹmvuuʹdest oʹdinakai kåʹdd, kååʹtt vuäitt kääzzkâʹstted nuõrid nuʹtt lääddas di säämas. Nuõrituâjjlaž Uccjooǥǥâst lij kueiʹtǩiõllsaž, mii nâânad paaʹrni di nuõri staarjõõttmõõžž jiiʹjjes jieʹnnǩiõlin.

Sääʹmvuuʹd liikkeem da spoort staarjõõttmõš -čiõʹlǧǧõstuâjast kaartʼteš sääʹmvuuʹd kooʹddi liikkummša õhtteei resuursid, taarbid da vueiʹttemvuõđid di sääʹmnuõri vuäinlmid liikkeemkulttuurâst da liikkummuž vueiʹttemvuõđin.   Čiõʹlǧǧõstuâi puʹhttõõzzid vueiʹtet äuʹǩǩeed ouddmiârkkân sääʹmvuuʹd liikkummuš ooudâsviikkmõʹšše tääʹssärvvseʹld õhttsažtuâjast jeeʹres tuåimmjeeʹjivuiʹm.  Lapin Liikunta rõ čõõđti čiõʹlǧǧõõzz Mättʼtõs- da kulttuurministeria tuâjjânouddmõššân. Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs tuåimi õhttsažtuâjjkueiʹmmen čiõʹlǧǧõstuâjast.

Sääʹmvuuʹd liikkeem da spoort staarjõõttmõš -čiõʹlǧǧõstuâi õlmstâʹttempodd õʹnneš Aanrest kulttuurkõõskõs Sajoozzâst 30.9.2020. Pooddâst kuʹlleš saakkvuârid Mättʼtõs- da kulttuurministeriast, Lapin Liikunta RÕ:st, Sääʹmteeʹǧǧest da Liikkummuž da meertiõrvâsvuõđ ooudâsviikkâmfondd LIKES:st di pääiklaž sporttsieʹbrin da organisaatioin.

Tobdstââtt Sääʹmvuuʹd liikkummuš da spoort staarjõõttmõš -čiõʹlǧǧõstuõjju täʹst:

https://bin.yhdistysavain.fi/1589443/uDonZXStj34lrglruMm60UQSOP/Saamelaisalueen%20liikunta%20ja%20liikunnan%20harrastaminen%202019-2020%20fi.pdf

Lââʹzzteâđ:

Sääʹmteʹǧǧ
nuõripiisar Elli-Marja Hetta, teʹl. 050 382 5179
elli-marja.hetta(at)samediggi.fi

Lapin Liikunta rõ
seäʹbrrõõudâsviiǥǥi Suvi Karusaari, teʹl. 040 847 1321
suvi.karusaari(at)lapinliikunta.fi


Jueʹjj seeid ooudårra

Jeeʹres ođđâz