Sámi eatnan duoddariid eʹtǩǩeet säʹmmlai meersažjuõiggân

Säʹmmlai meersaž symbooli luʹvddkåʹdd eʹtǩǩad, što Áillohaš – Nils Aslak Valkeapää Sámi eatnan duoddariid juõiǥâst šâdd säʹmmlai õhttsaž meersažjuõigg. 

– Juõiǥâst lij kõskksaž sââʹjj sääʹmkulttuurâst da tõt lij mij jiiʹjjen äʹrbbvuõtt. Säʹmmlain lij jiiʹjjes laullʼjen Sääʹm meersažlaaul. Tõn diõtt-i lij samai luâđlaž, što meeʹst lij še jiiʹjjen meersažjuõigg, mii pââjad juõiǥ miârktõõzz säʹmmlaid.  

Áillohaš – Nils-Aslak Valkeapää Sámi eatnan duoddariid juõigg lij čõõđ aaiʹji vuäǯǯam miârktõõzz säʹmmlaid õhtteei symboolân, da tõt lij täujja juõiggum sääʹmpirrõõzzin mâʹte peiʹvvpõõrtin, škooulin, õõlmâs šõddmõõžžin da muđoi še õhttvuõđin, koin säʹmmla lie noorõõttâm. Áillohaš – Nils Aslak Valkeapää čeäppõõzzâst lij obbvääldlaž sääʹmvueiʹnelm da son lij čeäppneǩ, ǩeäzz säʹmmla tåʹbdde ruåttvuõđ. Sámi eatnan duoddariid -juõiǥâst lij jiânnai seämmanallšem Sääʹmjânnam juõʹǩǩ juõiǥǥäʹrbbvuõđin, da tõn vuäitt õhtteed nuʹtt vuelie, vuolle, luohti, livđe da leuʹdd musiʹǩǩe. Juõigg eeʹttkâstt säʹmmlai õʹhttekuullmõõžž Sääʹmjânnma, seämmast ko tõt kovvad säʹmmlai rääʹǩǩesvuõđ jiiʹjjes jânnmid. Sääʹmjânnam lij tõt teeʹmes âʹsǩǩ, koon mij vaalšep da kaiʹbbjep.  

Säʹmmlai meersaž symbooli luʹvddkåʹdd eʹtǩǩad meersažjuõiggân ko. juõiǥ, ko tõn toobdât pirr säʹmmlai jälstemvuuʹd da koon mäŋggaz lie juõiggâm, da koon Áillohaš – Nils Aslak Valkeapää lij jiõčč liânttääm eeʹjjest 1978. Säʹmmlai meersaž symbooli luʹvddkåʹdd eʹtǩǩad Áillohaš – Nils Aslak Valkeapää jiiʹjjes eeʹjjest 1996 ǩeeʹrjtem teeʹkst juõiǥ sääʹnnen, da koid son lij mâʹnnjlakast õlmstâttam ǩeerjstes Girddán, seivvodan eeʹjjest 1999. Säʹmmlai meersažjuõiǥ âlgg vueiʹtted juõiggâd nuʹtt teeʹkstʼtaa, måtam juõiǥ saaʹnivuiʹm leʹbe puk teeʹkstin. 

Sámieatnan duoddariid
dáid sámi mánáid ruoktu
galbma geađge guorba guovlu
sámi mánáid ruoktu  

Beaivi Áhči gollerisku
almmi allodagas
coahkká váibmu Eanan eatni
eallin eatnun šoavvá  

Mánu silbbat šelggonasat
jietnja meara márra
guovssahasat násteboagán
lottit ráidarasas  

Vuoi dáid Davvi duovdagiid
dán viiddis almmi ravdda
garra dálkkit juoiggadallet
máná vuohttunluđiid  

vuoi dáid fávrrus eatnamiid
vuoi jávrriid čuovgi čalmmiid
liegga litna eatni salla
gievvudeaddji gietkka  

Biegga buktá Biegga doalvu
duottar dat lea duottar
duoddar duohken duoddar askkis
sámi mánáid dorvu  

Sámieatnan duoddariid
dáid sámi mánáid ruovttu
šearrát gearrá šealggáhallá
sámi mánáid ruoktu  

Säʹmmlai meersaž symbooli luʹvddkååʹdd eʹtǩǩõõzz viiǥǥât ǩiõttʼtõõllâmnalla Sääʹm 22. konferenssa v. 2021. 

Tuâǥǥaž  

Säʹmmlai meersaž symbooli luʹvddkååʹdd lie nõõmääm Sääʹmrääʹđđ da Taarrjânnam, Ruõccjânnam da Lääʹddjânnam Sääʹmteeʹǧǧ. Luʹvddkååʹdd vuäzzliʹžžen lie Petra Biret Magga-Vars, Anders Kråik, Lars Anders Bær, Ol Johan Gaup, Thomas Åhren da Anna Sakmarkina. 

Sääʹmkonfereʹnss Tråantest v. 2017 raauki, što Säʹmmlai meersaž symbooli luʹvddkåʹdd alttad säʹmmlai meersažjuõiggproseeʹss, da eʹtǩǩad šiõttlõs juõiǥ säʹmmlai meersažjuõiggân da pohtt eʹtǩǩõõzzâs ǩiõttʼtõõllâmnalla Säʹmmlai 22. konferenssa. Luʹvddkåʹdd lij tuejjääm tuâjas sõrgg kuõʹhtt eeʹjj da kaunnâm eʹtǩǩõõzzâs. Tuâjj juätkkai õinn da juõiǥ suåvldet sääʹm ǩiõlid da juõiggäʹrbbvuõʹtte da muđoi valmštõõlât tuʹmmstõktuâj vääras. 

Õhttvuõttooumaž  

Anders Kråik, teʹl. +46 70 224 71 61
Säʹmmlai meersaž symbooli luʹvddkååʹdd saaǥǥjååʹđteei 2017-2019  

Petra Magga-Vars, teʹl+358 40 732 55 03
Säʹmmlai meersaž symbooli luʹvddkååʹdd saaǥǥjååʹđteei 19.09.2019 ääʹljeeʹl. 

Kuva: Tarja Länsman