Šiõǥǥ meeraikõskksaž maaiʹlm alggmeerai peeiʹv!
Täʹbbe 9.8. ââʹnet ÕM čuõjtem meeraikõskksaž maaiʹlm alggmeerai peeiʹv. Säʹmmla lie õhtt maaiʹlm alggmeerain da oʹdinakai Euroop Unioon vuuʹdest di Lääʹddjânnmest vuõiggâdvuõđlanji tobdstum alggmeer.
Maaiʹlmest nuʹt 370 miljoon ooumžed koʹlle alggmeeraid da jälste 90 jeeʹres riikk vuuʹdin. Sij eeʹttkâʹstte 5000 jeeʹres kulttuurâd da mainste jõnn meäʹr maaiʹlm jeeʹres ǩiõlin. Säʹmmla še jälste ânnʼjõžääiʹj neellj jeeʹres riikk vuuʹdin Taarrjânnmest, Lääʹddjânnmest, Ruõccjânnmest da Ruõššjânnmest, di mainste ååuʹc jeeʹres sääʹmǩiõllâd.
Eeʹjjest 2019 ââʹnet ÕM alggmeerai ǩiõli eeʹjj, da täʹbbe Sääʹmteʹǧǧ haaʹlad še ouʹddepuʹhtted maaiʹlm alggmeerai ǩiõli da jeäʹrben sääʹmǩiõli sââi di vueʹjj. Jõnn mieʹrr tän poodd vaarvuâlaž ǩiõlin lie alggmeerai ǩiõl, da oudldõõzzi mieʹldd määŋg tõin lie vaarâst läppjed (E/C.19/2016/10).
Puk sääʹmǩiõl lie še klasstõllum UNESCO maaiʹlm vaarvuâlaž ǩiõli Atlas-tuejjõõzzâst juʹn-a čiõlggsânji leʹbe tuõđlânji vaarvuâlžen leʹbe âlddsin läppjam ǩiõllân, da äʹǩǩelǩiõlâst tuõđât, što tõt lij juʹn läppjam. Lääʹddjânnmest mainstum ǩiõlin aanarsääʹmǩiõll da nuõrttsääʹmǩiõll lie tuõđlânji vaarvuâlaž ǩiõl da tâʹvvsääʹmǩiõll lij klasstõllum čiõlggsânji vaarvuâlžen. Håʹt ouddmiârkkân ǩiõli jälltemtuâjj aanarsääʹmǩiõlâst da nuõrttsääʹmǩiõlâst lij vuâlggam Lääʹddjânnam vuuʹdest pueʹrab årra, tuâjj puki kooum Lääʹddjânnmest mainstum sääʹmǩiõli jieʹllemviõǥǥ seeltem ouʹdde lij võl jiânnai ooudâst.
