Eamiálbmotgielaid riikkaidgaskasaš logijahki IDIL 2022–2032
ON lea cealkán logijahkebaji 2022–2032 eamiálbmotgielaid riikkaidgaskasaš logijahkin, the International Decade of Indigenous Languages (IDIL). Gehččo, ahte máilmmi populašuvnnas 6 proseantta gullet álgoálbmogiidda, muhto gielaid mearri, maid álgoálbmogat hállet, lea mearkkašahtti. Árvvoštallat, ahte máilmmis hállojuvvon sullii 6 700 gielas badjel 4 000 giela leat álgoálbmogiid gielat. Logijagi ulbmilin lea giddet máilmmiviidosaš fuomášumi máŋggaid álgoálbmogiid gielaid kritihkalaš sajádahkii birra máilmmi.
Eamiálbmotgielaid riikkaidgaskasaš logijagi ulbmilin lea dorvvastit álgoálbmogiid vuoigatvuođaid doalahit, ealáskahttit ja ovddidit gielaideaset ja seammás dahkat váldorávdnjin gielalaš máŋggahámatvuođa. Eamiálbmotgielaid riikkaidgaskasaš logijahki fállá áidnalunddot vejolašvuođa ovttasbargat ja ovddidit máilmmiviidosaš ságastallama. Eamiálbmotgielaid riikkaidgaskasaš logijahki fállá vejolašvuođa álgit dárbbašlaš doaimmaide álgoálbmogiid gielaid geavaheami dorvvasteapmin, ealáskahttimin ja ovddideapmin olles máilmmis.
Gielat leat vealtatmeahttumat olbmo gulahallamii ja vuorrováikkuhussii, jurdagiid juohkimii, iežas ovdanbuktimii friddjaláhkái ja kreatiivvalaččat sihke oktasaš identitehta huksemii. Giella lea guovddáš dahkki maiddái olmmošvuoigatvuođain ja vuođđofriddjavuođain.
Das fuolatkeahttá, ahte gielain lea hui dehálaš mearkkašupmi, máŋggat gielat leat áitatvuložat. Giellaservošat – erenoamážit álgoálbmogiid gaskkas – deaividit earálágan hástalusaid: geopolitihkalaš, ekonomalaš, sosiokultuvrralaš ja teknologalaš hástalusaid, mat eanet dahje unnit bággejit olbmuid molsut giela ja geavahit eanetlogugielaid, dego eaŋgalasgiela, ruoŧagiela dahje spánskagiela. Dalle jahkečuđiid historjá, diehtu ja kultuvrralaš riggodat leat váras jávkat.
Eamiálbmotgielaid riikkaidgaskasaš logijagi IDIL – álgoálbmogiid gielaid riikkaidgaskasaš logijagi áigge eará čanusjoavkkuin lea vejolašvuohta oassálastit gielalaš máŋggahámatvuođa ja máŋggagielatvuođa doalaheapmái, ealáskahttimii ja doarjumii!
Almmolaš ja áigeguovdilis dieđut Eamiálbmotgielaid riikkaidgaskasaš logijagis gávdnojit:
- IDIL-ruoktosiiddut https://idil2022-2032.org/
- FB: International Decade of Indigenous Languages
- Twitter: @ILDecade
- Instagram: @indigenouslanguages
