Vaʹstteemvuõđlaž da eettlânji ǩeâllʼjeei sääʹmturismm

Vaʹstteemvuõđlaž maatkčeei jooʹttivuäppõs (lääʹddǩiõʹlle da eŋgglõsǩiõʹlle) meâlddõsmateriaalineez vuâđđââvv Sääʹmteeʹǧǧ priimmâm sääʹmturiism eettlaž vuäppõʹsse. Sunna Kitti kaartʼtõs čuäʹjat eettlaž vuäppõõzz saaǥǥ tõʹst, mõõn nalla toiʹmmjed, što puõʹttiäiʹǧǧ leʹčči vaʹstteemvuõđlab da eettlânji ǩeâllʼjeejab säʹmmlai dommvuuʹdest. Vuäppõs tuärjjad še sääʹmkulttuur juätkkjemvuõđ.

Kuvituskuva saamelaismatkailu hyvä tulevaisuus.
Kuvituskuva saamelaismatkailu huono tuolevaisuus.

Vaʹstteemvuõđlaž maatkčeei vuäppõs  sääʹmkulttuur da säʹmmlai dommvuuʹd maailma

Jooʹttivuäppõs meâlddõsmateriaalineez lij jurddum vuõss-sââʹjest säʹmmlai dommvoudda pueʹtti dommjânnmallaš da meeraikõskksaž turiistid, maatkčemsueʹrj tuâjjlaid da põõrǥâsniiʹǩǩid di maatkčemsueʹrj mättʼtõõttjid. Jooʹttivuäppõõzz tuäivat counnâm teâđstummuž tõʹst, što voudda pueʹtti oummu lie kueʹssen jiiʹjjesnallšem pääiʹǩest, koʹst âlgg  väʹldded lokku mäʹtǩǩpääiʹǩ obbväʹlddsaž ǩeâllʼjemvuõđ, aainâs pääiklažõõutstõõzzi pueʹrrvââjjmõõžž da vueiʹttemvuõđ jieʹlled rääuhast jieʹllmes, aarǥ da juuʹhl, turiism šõõddtem negatiivlaž vaaiktõõzzitaa.

Vaʹstteemvuõđlaž da eettlânji ǩeâllʼjeei sääʹmturiism sertifikatt

Turismmsueʹrjest da turiistin lie täujja ooccanj sääʹmkulttuur pirrsaž teâđ da tõt vaigsmâtt puuʹttes sääʹmturismmouddsi tobdstummuž. Sääʹmturiism eettlaž vuäppõõzz visio mieʹldd sääʹmturiism vuäʹpstemkõõskõõzzâst jueʹjjet teâđ eettlanji da ǩeâllʼjeeinalla toiʹmmjeei sääʹm turismmtoiʹmmjeeʹjin.

Tääʹvtõsân lij raajjâd jiiʹjjes kulttuursensitiivlaž sääʹmturismmsertifiâʹsttemriâšldõõǥǥ kriteereezvuiʹm da indikaattoreezvuiʹm seuʹrrjed sääʹmturiism vaʹstteemvuõđ da eettlaž ǩeâllʼjemvuõđ. Riâžldõõǥǥ pääiʹǩ ouddaz leʹbe kääzzkõõzz puuʹttesvuõđ, vaʹstteemvuõđ di eettlaž ǩeâllʼjemvuõđ vueiʹtet raaveed da tõi pirr vueiʹtet jueʹǩǩed teâđ.

Täi kuʹǩes ooudâsviikkâmtuâj kaiʹbbjeei tååimaivuiʹm põõrǥât raajjâd puuʹttes, vaʹstteemvuõđlaž da eettlânji ǩeâllʼjeei sääʹmouddsi ǩeâštʼtemoodd tuärjjeei toiʹmmjempirrõõzz. Sääʹmturiism sertifiâʹsttemtuâjj lij jååʹttmen.

Sääʹmturiism eettlaž vuäppõõzz

Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar priimi eeʹjjest 2018 vaʹstteemvuõđlaž da eettlânji ǩeâllʼjeei sääʹmturiism toiʹmmjemvuâđđjurddjid. Eettlaž vuäppõõzzi väʹlddtäävtõsân lij jaukkeed sääʹmvuõđ äuʹǩǩenõõʹnni turiism di turiism pääiʹǩ leävvneei säʹmmlaid kuõskki puäst teâđ. Nuʹbben teäddpäiʹǩǩen lij staanâd turiism åålǥpeällsaž oummui kulttuurnaaʹlid da äʹrbbvuõđid.

Piirroskuva festivaalialueelta, nainen sovittaa korvakoruja etualalla.  Piirroskuva iglun sisältä, missä shamaania esittävä mies pitää rituaalia yleisölle.

Kaart: Sunna Kitti.

Eettlaž vuäppõõzz lie jurddum vuõss-sââʹjest sääʹmõutstõõzz åålǥpeällsaž turismmtoiʹmmjeeʹjid di säʹmmlai dommvoudda pueʹtti kueʹssid. Sääʹmteeʹǧǧest puk eettlaž vuäppõõzz priimâm mâŋŋa tuejjuum vaʹstteemvuõđlaž turiʹsmme kuulli tuâjj vuâđđââvv vuäppõõzz õõuʹdummša da tõn visio čõõđviikkma.

Sääʹmteeʹǧǧ vaʹstteemvuõđlaž sääʹmturiism haʹŋǩǩõõzz lie čõõđ vikkum mättʼtõs- da kulttuurministeria veäʹǩǩvuõđin.

Ääiʹjpoddsaž